چرا شیخ فضل‌الله نوری اعدام شد؟

شیخ فضل الله نوری: وفات (1327 ق)

به مرحوم شیخ فضل الله پیشنهاد شد که اجازه بدهید پرچم هلند را که کشور بی طرفی است بر بام خانه نصب کنیم تا در امان باشیم، شیخ با تبسمی استهزاء گونه فرمودند: باید پرچم ما را روی سفارتخانه بیگانه نصب کنند. چطور ممکن است که صاحب شریعت به من که مبلغ احکام هستم اجازه فرماید: پناهنده به خارج از شریعت شوم.(72)

بعد فرمود: آیا رواست که من پس از هفتاد سال که محاسنم را برای اسلام سفید کرده ام حالا بیایم زیر پرچم بیگانه بروم.
دست حق در دست می آمد روان بر پای دار - تا بلند، آوازه سازد بعد از این آوای دار
آن که در آیینه اندیشه می بیند خدای - کی کند اندیشه از رنج توانفرسای دار(73)
نظر امام خمینی؛ درباره آیت الله شیخ فصل الله نوری:
لکن راجع به همین مشروط و این که مرحوم شیخ فضل الله رحمه الله ایستاد که مشروط باید مشروعه باشد باید قوانین موافق اسلام باشد، در همان وقت که ایشان این امر را فرمود و متمم قانون اساسی هم از کوشش ایشان بود، مخالفین، خارجیها که یک همچو قدرتی را در روحانیت می دیدند، کاری کردند در ایران که شیخ فضل الله مجاهد مجتهد دارای مقامات عالیه را، یک دادگاه درست کردند و یک نفر منحرف روحانی نما او را محاکمه کرد و در میدان توپخانه شیخ فضل الله را در حضور جمعیت به دار کشیدند. (74)

شیخ‌ فضل‌الله نوری چرا به دار آویخته شد؟

امام خمینی می‌فرمایند: «جرم شيخ فضل‌الله بيچاره چه بود؟ جرمش اين بود كه [می‌گفت] قانون بايد اسلامى باشد. جرم شيخ اين بود كه احكام قصاص [را] غيرانسانى نمى‌دانست، انسانى مى‌دانست.»

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شیخ فضل‌الله نوری از علمای مبارز دوران مشروطه در مرداد 1288 به شهادت رسید. او که به دنبال مشروعه کردنِ مشروطه بود، از سوی مغرضان آماج توهین و تهمت قرار گرفت و او را به دروغ مخالف مشروطه خواندند. سرانجام نیز با همین اتهام، وی را به دار آویختند.

این درحالی بود که مقامِ دشمنان واقعی مشروطه را پاس داشتند. مثلا براى محمدعلى‌شاه - بزرگ‌ترين دشمن مشروطه - حقوق تعيين شد؛ پسر غيربالغش به پادشاهى برداشته شد و لياخوف فرمانده نظام بريگاد قزاق كه سال قبل مجلس را به توپ بسته بود، مورد عفو قرار گرفت. گويى تنها كسى كه در اين ميان به وظيفه خود عمل نكرده، شيخ فضل‌الله نورى بود.

در آن حال، دشمنان براى محاكمه شيخ از فضاى هيجانى و بى‌منطق حاكم برجامعه سود فراوان بردند. يپرم‌خان ارمنی معتقد بود اعدام شيخ بايد زودتر صورت گيرد، زيرا احساسات مردم خيلى زود فرو مى‌خوابد و اگر دیر شود، اجراى چنين حكم ننگينى امكان‌پذير نخواهد بود. از این رو شیخ به سرعت محاکمه و اعدام شد.

شیخ‌ فضل‌الله نوری چرا به دار آویخته شد؟

جرم شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری مقابله با قوانین غربی و غیراسلامی بود. او می‌خواست قانون اسلامی بر جامعه ایران حاکم باشد. امام خمینی در این‌باره می‌فرمایند: «جرم شيخ فضل‌الله بيچاره چه بود؟ جرمش اين بود كه [می‌گفت] قانون بايد اسلامى باشد. جرم شيخ اين بود كه احكام قصاص [را] غيرانسانى نمى‌دانست، انسانى مى‌دانست.»

شيخ در آخرين دقايق حيات خويش ماندگارترين جملات را از خود به يادگار نهاد: «خدايا! تو شاهد باش كه من آن‌چه كه بايد بگويم به اين مردم گفتم... خدايا! تو خودت شاهد باش كه در اين دم آخر هم باز به اين مردم مى‌گويم كه مؤسسين اين اساس لامذهبين هستند كه مردم را فريب دادند... اين اساس، مخالف اسلام است... محاكمه من و شما مردم بماند پيش پيامبر محمدبن‌عبدالله(ص)».

نظرات شما عزیزان: