چرا حضرت فاطمه سلام الله علیها را " شهیده" می خوانیم؟

بدون شك فاطمه علیهاالسلام به مرگ طبیعی از دنیا نرفته است ، چرا كه قضایاى حمله به خانه او، و وارد آمدن آسیب هاى فراوان بر دست و پهلو و سینه و جنین ، ادامه زندگى را بر او بسیار دشوار كرد.

و در این مدت كوته پیوسته از صدمات وارده رنج مى برد، و سرانجام در اثر همان آسیب ها به شهادت رسید. اینك جهت اثبات شهادت حضرت زهرا علیهاالسلام نگاهى به شواهد و دلائل موجود مى اندازیم.

ناگفته نماند كه از امام حسن علیهاالسلام مجتبى و امام صادق و امام رضا علیه السلام روایت شده كه فرمودند: ما منا الا مسموم اءو شهید1 و شك نیست كه فاطمه علیهاالسلام جزو منا مى باشند.

افزون بر این كه روایات صریح و روشنى بر شهادت حضرت فاطمه داریم كه معصومین روى این جهت تكیه كرده اند:

1-پیامبر پیش از رحلت خود در یك پیشگویى به على فرمود: پس فاطمه اولین كسى است كه به من ملحق خواهد شد، در حالى كه حزن و اندوه او را فراگرفته ، حق او را غصب كرده و وى را كشته اند بر من وارد خواهد شد.

-سلیم بن قیس از على نقل كرده وقتى كه ابوبكر به قنفذ پیام فرستاد كه اگر فاطمه مانع شد او را بزن پس او را براى آن كه دست از على بردارد به طرف دسته در خانه اش فشار داده و یك دنده از پهلویش را شكست و جنین او را سقط كرد، و پس از آن ماجرا در بستر بیمارى بود تا این كه در اثر همان صدمات ، شهید از دنیا رفت .4

و علامه مجلسى در مرآة العقول ذیل روایت كلینى در كافى از حضرت موسى بن جعفر علیه السلام كه فرمود: ان فاطمه صدیقة شهیدة مى فرماید: و این خبر دلالت دارد كه فاطمه علیهاالسلم شهید شده است و این مسئله از متواترات است.

4-امام حسین علیه السلام از محمد بن عمار بن یاسر از پدرش عمار حدیثى نقل كرده و در پایان همان حدیث ، عمار ضمن باز گو كردن ماجراى پس از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله و هجوم به خانه فاطمه مى گوید: وقتى كه پیامبر به لقاء الله شتافت ، و گذشت آنچه كه گذشت به هنگام ورود به خانه فاطمه و بیرون آوردن پسر عموى او، از دست آن مرد به فاطمه آنچنان آسیب رسید كه فرزند خود را سقط كرد و همان جریان باعث بیمارى و وفات وى بود.

2-پس از شهادت فاطمه ، مدتى امیر مؤ منان از یاران فاصله گرفته و از خانه بیرون نرفت .

برخى از یاران و دوستان على علیه السلام كه این وضعیت براى آن ها گران آمده بود از عمار یاسر خواستند تا به خانه على رفته و از او بخواهد تا از دوستان فاصله نگیرد.

5-همچنین از امام صادق علیه السلام نقل شده كه فرمود:

علت وفات فاطمه علیهاالسلام این بود كه قنفذ غلام عمر به دستور وى با غلاف شمشیر به دختر پیامبر صلى الله علیه و آله زدكه در اثر همان زدن محسن سقط گردید و در پى این سقط جنین سخت بیمار گشت ...

6-على بن جعفر از برادر خود امام موسى بن جعفر علیه السلام نقل كرده كه فرمود:
ان فاطمه علیهاالسلام صدیقة شهیدة .و بزرگان ما همانند شیخ مفید و دیگران بر این عقیده هستند كه وى شهید از دار دنیا رفته است .وى در كتاب فقهى خود به نام المقنعة در زیارت حضرت فاطمه علیهاالسلام چنین آورده است :
هرگاه به مدینه رفتى ... به روضه داخل شو و آن جا بایست و فاطمه علیهاالسلام را زیارت كن كه او همان جا دفن گردیده ، پس هرگاه خواستى او را زیارت كنى به سوى قبله بایست و بگو...:

السلام علیك یا رسول الله صلى الله علیه و آله ، السلام علیك و على بنتك الصدیقة الطاهرة ،السلام علیك یا فاطمه علیهاالسلام بنت رسول لله صلى الله علیه و آله ، السلام علیك ایتها البتول
الشهیدة الطاهرة ، لعن الله من ظلمك و منعك حقك و دفعك عن ارثك و لعن الله من كذبك.8 و علامه مجلسى در مرآة العقول ذیل روایت كلینى در كافى از حضرت موسى بن جعفر علیه السلام
كه فرمود: ان فاطمه صدیقة شهیدة مى فرماید: و این خبر دلالت دارد كه فاطمه علیهاالسلام شهیدشده است و این مسئله از متواترات است ...9

و اما سال روز رحلت جانگداز فاطمه علیهاالسلام اگر چه در بین مورخین اختلاف نظر هست به گونه اى كه برخى اقوال را به هجده نظر رسانده اند.¹⁰اما مختار از بین این گفته ها فقط دو قول است و نظر بزرگان نیز بر همین دو گفته استوار است .

قول اول هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله در نظر گرفته شده وبرگرفته از روایتى است كه به نظر علامه مجلسى صحیح است از امام محمد باقر نقل شده ؛
فرمود: وى هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر صلى الله علیه و آله بزرگوار از دنیا رفته است.¹¹قول دوم نود و پنج روز است ، چنان چه مرحوم اربلى از امام محمد باقر علیه السلام همین قول
را نقل كرده ¹² و ابو الفرج اصفهانى نیز از امام محمد باقر علیه السلام گذشت سه ماه پس ازرحلت پیامبر صلى الله علیه و آله روایت كرده ¹³كه قول پیامبر صلى الله علیه و آله را تایید مى كند.

در این جا علامه مجلسى ضمن صحیح خواندن روایت هفتاد و پنج روز فرموده: تطبیق دادن بین ولادت و وفات و عمر شریف فاطمه علیهاالسلام كار بسیار دشوارى است ؛ زیرا اگر رحلت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله در روز 28 صفر باشد باید وفات فاطمه در اواسط
جمادى الاولى باشد و اگر به گفته اهل تسنن در دوازدهم ربیع الاول پیامبر صلى الله علیه و آله وفات نموده باشد، مى بایست وفات آن حضرت در اواخر جمادى الاولى صورت پذیرفته باشد

و آن چه كه ابو الفرج اصفهانى نقل كرده كه فاطمه علیهاالسلام سه ماه پس از پدرش زنده ماند؛ممكن است با قول مشهور كه حضرت در سوم جمادى الثانى از دنیا رفته است ، منطبق شود، و خبر
ابو بصیر از امام صادق بر همین قول است ، البته اگر بگوییم كه روزهاى زیادى را امام بخاطرناچیز بودنش ذكر نفرموده است.¹⁴و شیخ مفید در تایید نظر دوم مى فرماید روز سوم جمادى الثانى سال یازدهم هجرت سال
روز رحلت حضرت فاطمه علیهاالسلام زهرا مى باشد و این همان روزى است كه در همه سال غم و اندوه مؤمنین تجدید مى شود.¹⁵این بود خلاصه اى از زندگى پاره تن مصطفى و همسر على مرتضى كه به طور اشاره و گذرا
تقدیم خوانندگان شد؛ امید است خوانندگان عزیز ما را از كم و كاستى ها و یا ناهماهنگى هاى موجود در این چكیده عفو فرموده و اگر بر نكته اى دست یافتند، ما را بهرمند سازند.

منبع: فاطمه علیها سلام الگوى حیات زیبا، محمد جواد مروجى طبسى

1- حیاة الامام الحسن العسكرى ، ص 425.
2- بحار الاءنوار، ج 43، ص 173، بشارة المصطفى ، ص 199، اءمالى الصدوق ، ص 101.

3- الكوكب الدرى ، ص 250.
4- احتجاج طبرسى ، ج 1، ص 108.

5- دلائل الامامة ، ص 26.
6- همان ، ص 45.

7- الكافى ، ج 1، ص 458.
8- المقنعة ، ص 71.

9- مرآة العقول ، ج 5، ص 318.
10- رجوع شود به وفات الصدیقة الزهراء، ص 114.

11- بحار الاءنوار، ج 43، ص 15.
12- كشف الغمة ، ج ، ص ، بحار الاءنوار، ج 43، ص 189.

13- مقاتل الطالبیین ، ص 31، فتح البارى ، ج 7، ص 397، تهذیب التهذیب ، ج 12، ص 469.
14- بحار الاءنوار، ج 43، ص 215.

15- مسارالشیعة ، ص 66، مصباح كفعمى ، ص 511.