نکات تفسیری
آیه 89
انکار پیامبر صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم با وجود علم به حقانیت آن حضرت در ذیل این آیه، از امام صادق علیه‌السلام روایتی نقل شده که خلاصه‌ی آن چنین است: «یهودیان در کتاب‎های خویش دیده بودند که بعثت‎ پیامبر آینده، در بین دو کوه "عیر" و "اُحُد" (دو طرف مدینه) خواهد بود؛ به همین جهت، از سرزمین خویش بیرون آمده و پس از جستجوی فراوان، به مدینه رسیدند و در آن جا سکونت گزیدند تا پیامبر اسلام ظهور کند؛ بعدها دو قبیله‌ی «اوس» و «خزرج» از مشرکان نیز، در آن جا ساکن شدند. این دو قبیله، هنگامی که جمعیّت فراوانی پیدا کردند، به اموال یهود تجاوز کردند. یهودیان به آن‎ها می‎گفتند: "هنگامی که محمّد مبعوث گردد، شما را از سرزمین ما بیرون خواهد کرد". امّا هنگامی که آن حضرت مبعوث شد، این دو قبیله به او ایمان آوردند، ولی یهود با این که ویژگی‎های او را در کتاب خویش خوانده و به امید ظهورش به مدینه آمده بودند، وی را انکار کردند».
آیه 90
حسد و تجاوزگری، ریشه‌ی هلاکت قوم یهود:
این آیه، علت كفر و ایمان نیاوردن یهود به پیامبر اسلام را حسد و ستم پیشگى آنان می داند. آنان فكر مى‌‎كردند که اگر حقیقت را بگویند و به پیامبر ایمان بیاورند، كار او بالا مى‌‎گیرد و همه به او روى آورده و متوجه او مى‎‌شوند و در نتیجه، ریاست، قدرت و نفوذشان در میان توده‌‎هاى مردم، كم شده و از بین مى‎‌رود. آری! حسد، مایه‌‌ی کفر و ریشه‌‌ی بسیاری از گناهان است.
در روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است:
«ابلیس همواره به لشگریانش می‌ گوید: «در میان مسلمانان حسد و تجاوزگری راه بیندازید؛ زیرا این دو، نزد خداوند با شرک به او برابر است».
آیه 91
یهود و ادّعای دروغ ایمان به تورات:
یهودی که سال‌ها منتظر «موعود تورات» بود، به خاطر نژادپرستی و تعصّبات کور بهانه آورده و به پیامبر صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم و آموزه‌های قرآنی وی ایمان نیاوردند.
قرآن می‌فرماید که آنان گفتند:«ما تنها بر آن‌چه به ما نازل شده است (تورات) ایمان می‌‌آوریم و به غیر آن کافریم!» خداوند در ادامه آیه، دروغ‌گویی آن‌‌ها را ثابت می‌‌کند: «اگر بهانه شما این است که محمد صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم از شما نیست، پس چرا به پیامبران پیشین خودتان ایمان نیاوردید و آن‌‌ها را کشتید؟!»
آیه 91
یهودیان عصر پیامبر صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم شریک گناهان گذشتگان!
از امام صادق علیه‌السلام نقل شده كه آیه‌ی «‌فَلِمَ تَقتُلُونَ اَنبِیاءَ اللَّهِ...» درباره‌‌ی گروهى از یهود نازل شده كه در عهد پیامبر اسلام صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم زندگى مى‎‌كردند. آنان با دست خود پیامبران را نكشته بودند و در زمان آن‌ ها هم نبودند؛ بلكه پیشینیان، این كار را كرده بودند و خدا كار آن‌ ها را به یهودیان عصر پیامبر صلی‌الله‌و‌علیه‌وآله‌وسلم نسبت داد؛ زیرا پیرو گذشتگان خود بوده و به کارهای آنان راضی بودند.‌
آیه 92
نمونه‌ی کفر و نافرمانی یهودیان
در این آیه، به ادعای یهودیان مبنی بر ایمان به تورات، پاسخ داده شده است؛ با وجود این که حضرت موسی علیه‌السلام معجزات فراوانى مانند اژدها شدن عصا، شکافته شدن دریا، ید بیضاء و... داشت، ولی قوم او با کوچک‌ترین آزمایش و امتحان الهی، ایمان خویش را از دست می‌دادند. آنان، در دوران کوتاه غیبت موسی، دعوت سامری برای گوساله‌پرستی را اجابت نمودند و تمام معجزات و دلائل آشکار خداپرستی را فراموش نمودند. بدین ‌سان، در دام هوای نفس خویش گرفتار شده و دچار ظلم بزرگی به خویش گردیدند.
آیه 93
1/93ـ شنیدیم و معصیت كردیم
این آیه سند دیگری بر ادعای دروغین یهودیان مطرح ‌نموده و می‌فرماید:
«از شما پیمان گرفتیم و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم و گفتیم، با کمال قدرت قوانین آسمانی تورات را بگیرید و گوش داده و عمل کنید. اما شما گفتید: ما قوانین را می‌شنویم، ولی عمل نمی‌‌کنیم».
آری! دل‌های آن‌ها به خاطر کفرشان با محبّت گوساله آبیاری شده بود. شگفتا! این چه ایمانی‌ است که هم با کشتن پیامبران خدا می‌سازد و هم با گوساله‌پرستی و هم با فراموش کردنِ میثاق‌های الهی؟! اگر شما مؤمن هستید، ایمان‌‌‌تان بد دستوراتی به شما می‌‌‌دهد.
2/93ـ مراد از عبارت «قالُوا سَمِعنا وَ عَصَینا»
این گفتار یهودیان که در برابر عهد و پیمان الهی گفتند: «شنیدیم و معصیت كردیم»، به این معنا نیست كه آن‌ها این سخن را به زبان جارى كردند؛ بلكه در ظاهر منظور این است كه آن‌ها با عمل خود این واقعیت را نشان دادند، و این یک نوع كنایه‌‌ی زیبا است كه در سخنان روزمره نیز دیده مى‌‎شود.

پیام ها
1ـ چنان چه انتظار فرج، توأم با خودسازی نباشد، هیچ سودی ندارد. «كانُوا مِن قَبلُ یَستَفتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ كَفَرُوا فَلَمَّا جاءَهُم ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ»
یهودیان مدینه، کفّار اوس و خزرج را همواره تهدید می‌کردند که ما منتظر پیامبر آخر‌الزمان هستیم و چون او ظهور کند، همه‌ی شما را نابود خواهیم کرد. اما همین که ظهور کرد، اولین مخالفان پیامبر شدند. «فَلَمَّا جاءَهُم ما عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ»‌؛ زیرا در عمل و نیّت خود اخلاص نداشتند و تنها در صورتی به تکالیف شریعت عمل می‌کردند، که با منافع مادی آنان منافات نداشته باشد. باید دانست که ما نیز از این خطر در امان نیستیم؛ چه بسا خدای ناکرده، با این که منتظر ظهور امام زمان هستیم، به مخالفت با حضرت برخیزیم. (آیه 89)
2ـ بدترین معاملات آن است كه انسان هستى خود را بدهد و غضب الهى را بخرد. «بِئسَمَا اشتَرَوا بِهِ اَنفُسَهُم... فَباؤُ بِغَضَب» (آیه 90)
‎3ـ حسد، مایه‌ی‌ كفر است. بنى‌اِسرائیل آرزو داشتند پیامبر موعود از نژاد آنان باشد، ولی چون به آرزوى خود نرسیدند، حسادت ورزیده و به آیین وی كافر شدند. «بَغیاً اَن یُنَزِّلَ» (آیه 90)
4ـ تعصّبات بی‌جا انسان را تا حدّ کفر به سقوط می‎‌کشاند. «نُؤمِنُ بِما اُنزِلَ عَلَینا وَ یَكفُرُونَ بِما وَراءَهُ وَ هُوَ الحَقُّ» (آیه 91)
5ـ ذكر سوابق، زمینه را براى قضاوت درست فراهم مى‎كند. «اتَّخَذتُمُ العِجلَ» ‌(آیه‌92)
‎6ـ عشق و علاقه‌ی مُفرِط، خطرناك است. اگر دل انسان از علاقه به چیزى پر شود، حاضر نمى‌‎شود حقایق را بپذیرد. «اُشرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ العِجلَ» (ممکن است که یکی از دلایل وجوب خمس و زکات در اموال و استحباب اکیدِ صدقه، همین نکته باشد که محبّت مال در جان ما رسوخ نکند) (آیه 93)
‎7ـ رفتار، بهترین بیان‌‌‌گر افكار و عقاید انسان است.«بِئسَما یَأمُرُكُم بِهِ اِیمانُكُم» (آیه‌93)


سؤالات پژوهشی
1ـ حرف «باء» در عبارت «فَباؤُا بِغَضَبٍ عَلى‎ غَضَب» (بقره/90) به چه معناست؟ (المیزان)
2ـ مقصود از «غضب به دنبال غضب» چیست؟ (تسنیم)
3ـ چند نکته‌ی بلاغی در جمله‌‌ی «و اُشرِبُوا فِی قُلُوبِهِمُ العِجلَ بِکُفرِهم» (بقره/93) وجود دارد؟




 

	دریافت فایل بروشور درس چهاردهم PDF
	دریافت فایل  word درس چهاردهم
	پرده نگار (پاورپوینت) درس چهاردهم
	فایل صوتی درس چهاردهم ذکر مبارک

 

 نکته: برای اجرای کامل و بدون نقص پاورپونت های نورمبین از powerpoint 2013 به بالا استفاده کنید.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: