تربیت فرزندان همواره یکی از اولویت های اصلی والدین است. کودک همانند یک نهال تازه شکفته در اختیار دو باغبانی است که به قدر همت و دانش خود قادر خواهند بود از ثمره پرورش این نهال طی سالیان متمادی لذت ببرند. واقعیت این است که امروز بیش از هر زمان دیگری نقش پدر و به ویژه مادر در شکل گیری شخصیت کودک آشکار شده است.

فرزندم به دیگران سلام نمی‌کند، چه کنم؟

اهمیت سلام کردن کودک

همه می دانیم ادب پایه ارتباط متعادل و خواستنی با دیگران است و دروازه ی فرصت ها به روی افرادی باز است که مودب و دوست داشتنی هستند. به قولی : "ادب خرجی ندارد ولی همه چیز را می خرد"

همه ی ما به اهمیت این عبارت واقفیم اما هنوز برای فرزند مان مفهومی غیر انتزاعی و ذهنی دارد در صورتیکه می دانیم سلام کردن، تشکر کردن و خداحافظی کردن رفتاری اصولی است نه انتخابی. در نهایت چون همه ی پدر و مادرها خواستار خوشبختی فرزندانشان هستند، باید آموزش ادب و احترام را از وظایف خود بدانند.

کودکان از طریق تعامل با همسالان شان با آنها ارتباط برقرار می‌ کنند. اولین قدم در برقراری ارتباط، سلام کردن به دیگری است. سلام به معنای صلح و دوستی است. وقتی ما به کسی سلام می کنیم یعنی اینکه من به برقراری ارتباط با تو تمایل دارم همچنین سلام کردن یکی از راههای ابراز محبت می باشد.

مدرسه و تکوین شخصیت کودک

اثرپذیری کودک از فضای فیزیکی، روانی و آموزشی مدرسه

مدرسه موسسه ای اجتماعی است که یک دانش آموز در سطوح متعدد اجتماعی، اقتصادی، هوشی و سنی با دیگر دانش آموزان و افراد برخورد کرده و ضمن هماهنگی خود را به سلاح علم مجهز نموده و در کنار آن صفات لازم تکاملی را نیز به تدریج می آموزد.

لحظاتی را که کودک در مدرسه سپری می نماید از مهم ترین و حساس ترین لحظات زندگی او می باشد. فضای مدرسه تحت تأثیرعناصرگوناگونی از قبیل معلم، مدیر، ناظم، مستخدم، مسئول تربیتی و همکلاسی ها قرار داردکه همه آنان می توانند برای دانش آموزان الگو و سرمشق باشند و درشکل گیری ابعاد روحانی آنان ایفای نقش نمایند.

کودکان بیشتر از افراد بزرگتر تحت تأثیر قرار می گیرند، چراکه بزرگترها قادرند بین بعضی امور و کارها امتیاز و فرقی قائل شوند در صورتی که کودک به دلیل عدم علم کافی و بدون مطالعه و ارزیابی از تمام اعمال و رفتار و گفتار دیگران، الگوبرداری می نماید؛ کودک به درستی یا نادرستی، خوب یا بد، نفع یا ضررگفتار و کردار نمی اندیشد، بلکه فقط برای او مهم این است که اعمال، گفتارها و رفتارها را به عنوان یک قانون حتمی بپذیرد.

اصالت مهم‌تر است یا تربیت خانوادگی؟

می‌گویند: حلال‌زاده به عمو و دایی‌اش می‌رود. امروزه نیز به مدد پیشرفت‌های دانش دنیا، معلوم شده است که در جریان توالد، نه تنها ویژگی‌های خَلقی والدین و محارم که ویژگی‌هایی خُلقی آن‌ها نیز از طریق ژن به نسل‌های بعد منتقل می‌شود. ویژگی‌هایی همچون شجاعت، سخاوت، مناعت طبع، ترس، تنبلی و الخ.
خانواده را اگر بسان درختی تصویر کنیم، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، در حکم ریشه‌ این درختند، عموها و دائی‌ها و پدران و مادران، به مثابه تنه و شاخه‌‌اند و فرزندان، بار و بر آن. درخت هر چقدر ریشه‌دارتر باشد، تنه‌ها محکم‌تر، شاخه‌ها، شاداب‌تر‌ و میوه‌‌ها شکربارتر می‌شود. درخت اما،اگر ریشه دوانده باشد در فاضلاب، میوه‌اش، هیچگاه آب‌دار و خوش‌طعم نخواهد بود. کی و کجا دیده‌اید که سنبل و سبزه دمیده باشد از شوره‌زار؟
قرآن می‌فرماید: وَالْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإذْنِ رَبِّهِ وَالَّذِی‌ خَبُثَ لَایَخْرُجُ إلَّا نَكِداً [اعراف/58]

«و زمین‌ پاكیزه‌ و نیكو بنیاد، گیاهش‌ با اذن‌ پروردگارش‌ بیرون‌ آید، و زمین‌ آلوده‌ و بدنهاد گیاهش‌ بیرون‌ نمی‌آید مگر اندكی‌.
برخلاف تصور عوامانه، اصالت خانوادگی لزوما ربطی به طبقه اجتماعی خانواده فرد هم ندارد. بسا خانواده‌های نجیب و با شرافت، که از نظر طبقه اجتماعی فرودست‌اند. در مواردی حتی برعکس است. یعنی ممکن است تعلق داشتن به طبقه‌ اشراف، آدمی را از بزرگی، پاکی و نجابت محروم کند. چنانکه شاعر گفته است:

من از روییدن خار سر دیوار دانستم ****که ناکس کس نمی‌گردد از این بالانشینی‌ها


در روانشناسی دانش دین گفته می‌شود در طول دوره بارداری،نه تنها کوچک‌ترین فعل حرام که حتی کمترین فکر خراب نیز مستقیما بر جنین اثر می‌گذارد.

این قابل درک است که کودکان زمانی که دوستی کار نادرستی انجام می‌دهد احساس خشم، ناراحتی و بی‌قراری کنند. شاید والد یا دوستی حرف ناخوشایندی بزند و یا کودکی مثلا یک اسباب بازی عزیز و دوست داشتنی را بشکند، رازی را فاش کند و یا او را مسخره کند. در این صورت هیچ بعید نیست که کودک دچار خشم و عصبانیت شود. هرچند که معمولا گفته می‌شود کودکان زود فراموش می‌کنند و قهر و آشتی آنها دوامی ندارد اما این مساله در واقع به شخصیت و روحیه کودکان ربط دارد.

مهم است که بچه ها بدانند بخشندگی و گشاده دستی همیشه به معنی پول دادن و دست به جیب بودن نیست. کمک به دیگران، عبادت بیماران و به خاطر دیگری از حق خود گذشتن و… همه نشان از بخشندگی و داشتن قلبی مهربان دارد و گاهی یک لبخند صمیمانه، بوسه ای گرم، پاک کردن اشک های یک چشم و شاد کردن دیگران، می تواند بخشندگی محسوب شود. 

سعی کنید از سنین کودکی بخشیدن را به فرزندتان آموزش دهید. این رفتار را باید در شخصیت و روحیه وی نهادینه کنید و باعث ماندگاری آن شوید. کودکانی که بخشیدن را یاد نمی‌گیرند، در بزرگسالی به افرادی عبوس و تندمزاج تبدیل می‌شوند. از طریق بخشیدن، کودکان ارزش همدردی را نیز درون خود رشد می‌دهند.

بازی کردن کودک با بزرگ تراز خودش

یکی از این  گروه کودکانی هستند که با بزرگتر از خودشان همبازی می‌شوند و اختلاف سنی بین آنها بیشتر از ۲ سال است؛ این کودکان در طول بازی با کودکان بزرگتر از خودشان اختلاف نظر پیدا و در برابر کودکان بزرگتر از خودشان احساس ناتوانی می‌کنند بنابراین نمی‌توانند از خودشان دفاع کنند.

عدم تعامل کودک با دیگران

دلیل سوّم تعامل کم بچّه‌ها با همسالان خود است. زمانیکه کودک، تعامل کمی با دوستان و هم بازی های خود دارد و همین امر باعث می‌شود که او تنها بزرگ شود؛ بچّه‌هایی که تنها بزرگ می‌شوند، تعاملات ضعیفی در جامعه دارند. کودکانی که تک فرزند هستند به علت اینکه همبازی مناسب سن خودشان را ندارند اغلب نمی‌توانند از خودشان دفاع کنند همچنین خواهران و برادرانی که بین آن‌ها خیلی حسادت وجود دارد  رقیب یکدیگر می‌شوند، یکی از این فرزندان در دسته کودکانی قرار می‌گیرد که نمی‌تواند از خودش دفاع کند. همپنین زندگی‌های آپارتمان نشینی، محیطی است که ممکن است این محدودیت ها را برای کودک به وجود آورد.

مدرسه موسسه ای اجتماعی است که یک دانش آموز در سطوح متعدد اجتماعی، اقتصادی، هوشی و سنی با دیگر دانش آموزان و افراد برخورد کرده و ضمن هماهنگی خود را به سلاح علم مجهز نموده و در کنار آن صفات لازم تکاملی را نیز به تدریج می آموزد.

لحظاتی را که کودک در مدرسه سپری می نماید از مهم ترین و حساس ترین لحظات زندگی او می باشد. فضای مدرسه تحت تأثیرعناصرگوناگونی از قبیل معلم، مدیر، ناظم، مستخدم، مسئول تربیتی و همکلاسی ها قرار داردکه همه آنان می توانند برای دانش آموزان الگو و سرمشق باشند و درشکل گیری ابعاد روحانی آنان ایفای نقش نمایند.

کودکان بیشتر از افراد بزرگتر تحت تأثیر قرار می گیرند، چراکه بزرگترها قادرند بین بعضی امور و کارها امتیاز و فرقی قائل شوند در صورتی که کودک به دلیل عدم علم کافی و بدون مطالعه و ارزیابی از تمام اعمال و رفتار و گفتار دیگران، الگوبرداری می نماید؛ کودک به درستی یا نادرستی، خوب یا بد، نفع یا ضررگفتار و کردار نمی اندیشد، بلکه فقط برای او مهم این است که اعمال، گفتارها و رفتارها را به عنوان یک قانون حتمی بپذیرد.

پنج چیزی که نباید درباره تکالیف به کودکان بگوییم

از این ترفندهای کوچک استفاده کنید تا به جای تحریک کردن کودکان برای انجام تکالیف، به آن ها الهام ببخشید.اگر فرزندی دارید که از انجام دادن تکالیف خسته شده است، سخت است که آرام بمانید و عصبانی نشوید. هرچند ممکن است نخواهیم بی اهمیت باشیم، یا کودک را تهدید کنیم که اگر تکالیفش را انجام ندهد نمره بدی خواهد گرفت یا حتی جواب او را ندهیم. اگر کودک بحث کند و جواب او را بدهیم، به موفقیت کودک در طولانی مدت کمکی نخواهند کرد.در اینجا بیان می کنیم که به کودکانی که با تکالیف شان مشکل دارند، چه چیزهایی بگوییم و چه چیزهایی نگوییم.وقتی ببینید که این پنج ترفند چقدر به کودک کمک می کنند، متعجب خواهید شد.

1. به جای گفتن : روش درس دادن ریاضی رو نمی فهمم.بگویید: من ریاضی رو به روش دیگه ای یاد گرفتم. به دفترت نگاه کن و سعی کن حلش کنی.

2. به جای گفتن: چرا به این پاراگراف یک جمله دیگه اضافه نمی کنی؟بگویید: انشای واقعا جالبیه. دوست دارم بیشتر بدونم.

3. به جای گفتن: جواب می شه 38.بگویید: مرحله به مرحله پیش برو. اگر گیر کردی کمکت می کنم.

4. به جای گفتن: این بی معنیه.بگویید: این واسه من هم گیج کننده است. برای معلمت یک یادداشت می نویسم.

5. به جای گفتن: اگر تکالیفت رو انجام ندی نمره بدی می گیری.بگویید: تلاشت رو بکن، من و معلمت به تلاش کردن اهمیت میدیم نه کامل بودن.کتی وترورت می گوید: والدین باید کمتر در انجام تکالیف کودکان دخالت داشته باشند و بیشتر با معلمان در تماس باشند.

اگر تکالیف باعث استرس کودک می شود و در بازی کردن و یا خواب او تداخل ایجاد می کند، یک قرار حضوری با معلم تعیین کنید. دکتر وتروت می گوید: "معلمان نمی خواهند زندگی والدین را تیره کنند، اما گاهی اوقات نیاز دارند تا درباره اینکه کودک شما چگونه تکالیف را انجام می دهد، بیشتر بدانند. در جریان گذاشتن او، در نهایت برای همه مفید خواهد بود."

چگونه به کودکان یاد بدهیم در برابر دیگران رفتاری پسندیده داشته باشد ؟

 چگونه از ابتدا به کودکان خود یاد بدهید با شما و دیگران رفتاری پسندیده و محترمانه داشته باشد؟

تلاش برای ایجاد رفتار محترمانه از یک کودک 2 ساله، مانند تلاش برای به‌دست آوردن خون از سنگ است؛ این به این دلیل است که مهارت‌های کلامی نوپای‌تان تازه در حال رشد هستند. بنابراین وقتی که به او می‌گویید وقت خواب است، نمی‌تواند پاسخ دهد: «عالی است؛ اما من از بازی با کامیونم بسیار لذت بردم، آیا می‌توانم 5 دقیقه دیگر هم ادامه دهم؟»

بنابراین به احتمال زیاد او از شما چشم پوشی می‌کند و شاید زبانش را بیرون بیاورد و داد بکشد: «از تو متنفرم!» این به این معنا نیست که تربیت او از دست رفته است، بلکه به این معنی است که بسیار کوچک است و هنوز به مدت زیادی صبر و آموزش نیاز دارد تا بتواند رفتار محترمانه داشته باشد. اما توصیه های لاپلاس را در این مورد به کار ببرید.

چرا خواهر و برادرها با یکدیگر دعوا می کنند

کشمکش و درگیری را بین خواهر و برادرها کاهش دهید
 زمانیکه بچه ها وارد سنین ابتدایی می شوند، ممکن است وارد مرحله جدیدی به نام رقابت شوند. همانطور که خصوصیات شخصیتی و تمایلات آنها بیشتر رشد می کند و بدن آنها قوی تر می شود، ممکن است درگیریهای جدید و شدیدی را با یکدیگر آغاز کنند.

والدینی که طلاق گرفته اند و مجدد ازدواج کرده اند اغلب با قرار دادن بچه هایشان  در کنار یکدیگر، با مسائل پیچیده ای مواجه می شوند. هل دادن، ضربه زدن،استدلال، اذیت کردن و سخن چینی کردن بیشتر اوقات آنها را پر می کند و در نهایت ممکن است منجر به عصبانیت پدر و مادر شود.
 
حقیقت این است که بعضی از خواهر و برادرها  کل زندگی خود را با یکدیگر سروکله می زنند. این درگیریها و سرو صداها اجتناب ناپذیر است. از طرفی دیگر، زمان خوبی است تا به فرزندان خود اهمیت حل و فصل محترمانه مشکلات بین یکدیگر را آموزش دهید و با کنترل و درک بیشتر می توان سردردها را کاهش داد و فضای مناسب در خانه را حکم فرما ساخت.
 

قوانین استفاده از تلفن همراه برای کودکان

 آیا سرانجام تصمیم گرفته اید تا برای فرزند خود تلفن همراه هوشمند خریداری کنید. دلایل مختلفی می توانند در اتخاذ این تصمیم دخیل باشند که دریافت نمرات خوب در امتحانات پایان ترم، خریدن تلفن همراه هوشمند توسط یکی از دوستان فرزندتان یا پیشرفت وی همگام با پیشرفت فناوری از آن جمله اند.

دلیل این اقدام هر چه باشد، این وسیله جذاب از جعبه خود خارج شده و به زودی توسط مالک جدید و کم سن و سال خود مورد استفاده قرار می گیرد.

باید گفت که سن استفاده از تلفن همراه هوشمند زمانی است که شما به عنوان والدین تشخیص دهید فرزندتان می تواند تا حدی خوب را از بد تشخیص دهد. البته لازمه این امر آن است که پدر و مادر با ارائه مشورت های دقیق به فرزندشان او را همراهی کنند.

حرکت گام به گام و نظارت بر فعالیت‌های کودکان در فضای مجازی می تواند وظیفه‌ای چالش برانگیز محسوب شود. این مساله زمانی که کودکان و نوجوانان دارای رایانه شخصی، تلفن همراه هوشمند، تبلت و یا کنسول‌های بازی‌های ویدئویی هستند، شرایط جدی‌تری نیز به خود می گیرد. با این وجود، استفاده از اینترنت در کنار کودکان می تواند به تجربه‌ای لذت بخش هم برای شما و هم برای آنها مبدل شود.

وب سایت‌های دوست داشتنی بسیاری در اینترنت وجود دارند که ارائه خدمات به افراد نوپایی که برای نخستین بار جستجو و کاوش در دنیای پهناور اینترنت آغاز کرده‌اند را در دستور کار خود قرار داده‌اند. استفاده از این خدمات می تواند فرصت‌های آموزشی مفیدی را برای کودکان فراهم کند. در نظر گرفتن ایمنی کودکان در فضای مجازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و از این طریق والدین می توانند در بهترین موقعیت ممکن هدایت دقیق و مسئولانه فرزندان خود در فضای مجازی را بر عهده بگیرند.

رابطه پدر با دختر در دوران بلوغ،ارتباط با فرزندان دختر در دوران بلوغ،مواجهه صحیح والدین و نوجوانان و جوانان با این نیاز نیرومند در فاصله زمانی بین بلوغ و ازدواج نقش بسزایی در نهادینه كردن بهداشت روانی– اخلاقی در افراد، خانواده‌ها و نهایتاً جامعه دارد و به عكس بی‌توجهی، سوء تدابیر تربیتی و گاهی نیز موضع‌گیری‌های به اصطلاح روشنفكرانه گروهی از والدین موجب می‌شود كه عده‌ای از دختران و پسران در تأمین چنین نیازی به بیراهه رفته، تسلیم هیجانات عاطفی خود شوند.

آیا این جمله که محبت کردن هیچ حد و مرزی ندارد، صحیح است؟ خیر! اگر شما در پی تربیت کردن کودکانی خوش رفتار هستید، باید یکسری قوانین و مقررات پایه بنیان گذاری کنید. و مانع از رشد رفتارهای بد شده و رفتارهای بد را از ریشه از بین ببرید. به وسیله ۷ قدمی که در ادامه به آن اشاره می کنیم شما میتوانید مانع از لوس شدن کودک خود شوید.

محدودیت ها را ساده و واضح مشخص کنید
اینطور در نظر بگیرید که اگر محدودیت خود را به صورت واضح و ساده بیان کنید دیگر نیازی به بحث های بعدی ندارید. به فرق بین این دو جمله خوب دقت کنید: “باشه، می تونی یک بیسکوییت برداری” (در این جمله امید زیادی برای درخواست یک بیسکوییت دیگر وجود دارد) و اما جمله دوم : “می تونی یک بیسکوییت برداری، ولی بیسکوییت دومی را درخواست نکن. همین یه دونه است.”

چگونه با کودکان تعطیلات را بهتر بگذرانیم؟

تعطیلات معرکه است، موافقید؟ اما خنده دار است که گاهی کودکان از همین روزهایی که برای رسیدنش لحظه شماری می کرده اند، به درستی بهره نمی برند و آن را به کام خود و دیگران تلخ می کنند. درک این مسئله دشوار است که چرا در عین اینکه فراغت از مدرسه و فعالیت های تفریحی بسیار فراهم است، خانواده همچنان مشکل دارد. نکته ای که باید در نظر گرفته شود این است که این روزها برای برخی از کودکان واقعا دشوار می گذرد. در اینجا ما چند راه پیشنهاد می کنیم تا بچه ها بتوانند از تعطیلات لذت و بهره بیشتری ببرند.

علل پیدایش دروغگویی در کودکان

دروغگویی از نظر لغوی به معنی کتمان واقعیت است و بیان سخنی که واقعیت خارج برای گوینده ندارد.

دروغ چيست؟
 دروغ بيان سخن و مطلبي است كه مطابق با واقع وحقيقت نيست. معمولا كسي كه دروغ مي گويد آگاهانه به تعريف حقيقت مي پردازد و امري را تاييد مي كند كه وجود خارجي ندارد. البته اين امر هميشه براي كودكان صادق نيست. چرا كه بسياري از كودكان خردسال و آن هايي كه در مرز سن تشخيص هستند، گاهي بين تخيل و واقعيت فرقي نمي گذارند و سخني مي گويند كه به نظر ما دروغ است. كودكاني كه آگاهانه دروغ مي گويند، معمولا با زمينه سازي ها و تدابيري از پيش تعيين شده اين كار را انجام مي دهند. در اين دروغ گويي ها، نقشه كشي و حساب مطرح است و كودك آن را به خاطر وصول به هدف و مقصد مورد استفاده قرار مي دهد.

آموزش مهارت های زندگی به کودکان !

آموزش مهارت های زندگی در سال 1979 و با اقدامات دکتر گیلبرت بوتوین آغاز شد. او در آن سال مجموعه آموزش مهارت های زندگی برای دانش آموزان کلاس هفتم تا نهم را تدوین کرد که با استقبال فراوان متخصصان بهداشت روان مواجه شد. این برنامه آموزشی به نوجوانان یاد می داد که چگونه با استفاده از مهارت های رفتار جراتمندانه، تصمیم گیری و تفکر نقاد در مقابل وسوسه یا پیشنهاد سوءمصرف مواد از سوی همسالانشان مقاومت کنند.

کنار آمدن با فشارهای زندگی، داشتن زندگی هدفمند و انعطاف پذیر برای مواجهه با مشکلات زندگی، برقراری تعامل سازنده با دیگران با بیشترین سود و کمترین ضرر به خود و دیگران، روابط بین فردی بالنده و رشددهنده با کمترین کشمکش و تعارض، خروج از بحران های زندگی با مدیریت صحیح و بیشترین مصلحت روش انتخابی و برآمدن از پس مسئولیت های فردی و اجتماعی در زندگی، همواره بخشی از واقعیت زندگی انسان بوده است که در ادوار مختلف به اشکال گوناگون نمود و بروز داشته است.

از همین حالا صرفه جویی را به کودک تان یاد بدهید

صرفه‌جویی کم مصرف کردن نیست، درست مصرف کردن است. این جمله را بارها و بارها شنیده‌ایم. درست مصرف کردن چیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد و چطور می‌توانیم مصرف‌کننده خوبی باشیم . در این نوشتار راه‌های ساده صرفه‌جویی در خانه را یادآور می‌شویم. بی‌تردید به کارگیری این روش‌ها می‌تواند به مدیریت اقتصادی خانواده ما کمک کند .

_ برای خود و فرزندانمان قلک‌های کوچکی تعبیه کنیم و از همه اعضای خانواده بخواهیم هر چقدر دوست دارند در قلک‌های خود بریزند و بعد از مدتی مثلا سه ماه آنها را بشکنیم و به کسانی که پس‌انداز بیشتری داشته‌اند، جایزه بدهیم.

_ به فرزندانمان بیاموزیم می‌توان به جای تردد با تاکسی از اتوبوس یا مترو که ارزان‌تر است استفاده کنیم و باقیمانده پول کرایه خود را پس‌انداز کنیم. حتی برخی مسیرها را می‌توان پیاده طی کرد و هم سلامتی خود را تضمین کنیم و هم در مصرف هزینه‌هایمان صرفه‌جویی کنیم .