قرآن کریم در سوره مبارکه اعراف آیه ۹۶ می فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکات مِنَ السَّماءِ وَ الأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ؛ و اگر اهل شهرها و آبادى ها، ایمان مى آوردند و تقوا پیشه مى کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها مى گشودیم; ولى (آنها حق را) تکذیب کردند; ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم.»

از این آیه مبارکه بر می آید که؛

اول : عامل محرومیت ها و مشکلات، عملکرد خود ماست. «چون می فرماید: «بِما کانُوا یَکْسِبُونَ»

دوم : برای این که اسلام در دنیا فراگیر شود، شرایط باید مهیا شود. به عبارت دیگر عوامل پیروزی در چند چیز است:

(۱)- رهبر توانا ولایق «وَزَادَهُ بَسْطَهً فِی الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ»   سوره بقره، آیه ۲۴۷

(۲)- پیروان مومن «قالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاقُوا اللَّهِ» »   سوره بقره ، آیه ۲۴۹

(۳)- توکل «کَمْ مِنْ فِئَهٍ قَلیلَهٍ غَلَبَتْ فِئَهً کَثیرَهً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ »   همان

(۴)- صبرو استقامت« ربَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا »   سوره بقره، آیه ۲۵۰

(۵)- اخلاص و انگیزه الهی « وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ.»   همان

(۶)- وحدت « وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا وَتَذهَبَ ریحُکُم ۖ »   سوره انفال، آیه ۴۶

(۷)- امداد الهی« لَقَدْ نَصَرَکُمُ اللَّهُ فِی مَوَاطِنَ کَثِیرَهٍ»  سوره توبه، آیه

باید دانست آماگی جهانی برای ظهور هنوز مشاهده نمی شود. لذا باید تلاش کرد و زمینه های لازم را برای آن فراهم ساخت. امام زمان علیه السلام وقتی ظهور می کنند که آمادگی از هر جهت در مردم وجود داشته باشد و مردم به معارف و اندیشه های قرآن و اسلام آگاه باشند و برای حکومت امام زمان علیه السلام آمادگی پیدا کنند.

دانستن این که امام عجل الله تعالی فرجه الشریف در چه زمانی ظهور می کنند یا این که اکنون در کجا زندگی می کنند، ارزش چندانی ندارد. آن چه ارزشمند است آنکه بدانیم وظیفه ما در حال حاضر چیست و امام از ما چه انتظاری دارد و سپس به آن جامه عمل بپوشانیم. لذا شناختِ وظیفه، لازم ترین مطلب در زمان غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

معرفی و شناساندن امام زمان علیه السلام و انقلاب جهانی او به دیگران و ایجاد زمینه های لازم برای ظهور لازم است. همچنین تلاش در جهت جلب رضایت امام زمان علیه السلام با انجام اعمال صالح و ارتباط معنوی با ایشان نیز مهم است.

برای ظهور امام زمان علیه السلام آمادگی فکری و اخلاقی لازم است. مسلما تاجری که کلاهبرداری می کند، منتظر ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف نیست. کسانی که کمکاری، کم فروشی، بدکاری و خیانت می کنند منتظر امام عجل الله تعالی فرجه الشریف نیستند. ما اگر واقعا منتظر هستیم باید حواسمان را جمع کنیم.

هیات رزمندگان اسلام

منبع: «پرتوی از آیه های مهدوی»، محسن قرائتی؛ به کوشش حسن ملّایی

برای مشخص شدن پاسخ، نیاز به بیان مقدمه ای است. از دو دسته آیات قرآن، می توان برای وجود حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و ظهور آن حضرت استفاده نمود: البته باید دانست که قرآن به صورت کلی سخن می گوید و برای تشریح و تفسیر آن باید به سراغ آگاهان از حقایق قرآنی ـ معصومین علیهم السلام ـ رفت که «الراسخون فی العلم» (آل عمران۷) هستند. به عبارت دیگر، وظیفه و مسئولیت روشنگری و بیان مقصود آیات قرآن به حجت های الهی واگذار شده است. (حدیث ثقلین، مستدرک حاکم، ج ۳ ، ص ۱۴۸، طبع داردالمعرفه، بیروت)

از دو دسته آیات قرآن، می توان برای وجود حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و ظهور آن حضرت استفاده نمود:

۱ ـ آیاتی که ضرورت وجود حجت الهی را در زمین بیان می کنند:
از نظر قرآن کریم، در طول تاریخ زندگی بشر، هیچ گاه زمین از حجت خدا خالی نبوده و خداوند برای هر امتی فردی مناسب را برگزیده تا انسان ها را در راه رسیدن به کمال مطلوب رهنمون باشند؛ چنان که خداوند سبحان فرمود: «إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ ۖ وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ» (به درستی که تو بیم دهنده ای و برای هر جامعه راهنمایی هست. رعد/۷)

پس همواره یک بیم دهنده و هدایتگر در جوامع انسانی حضور دارد که از جانب خدا برگزیده شده است. امام صادقعلیه السلام در تفسیر آیه یاد شده فرمود: «در هر زمانی امامی از خاندان ما وجود دارد که مردم را به آنچه رسول الله آورده (دین اسلام) هدایت می کند». («و فی کل زمان امام منا یهدیهم الی ما جاء به رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم » (مجلسی، بحارالانوار، ج ۲۳ ، ص ۵)

از مجموع این آیه و روایت، ضرورت وجود حجت الهی به عنوان هدایت گر در هر عصر، به خوبی فهمیده می شود.

دلیل دیگر بر ضرورت وجود امام معصوم در جامعه این است که قرآن مبین و مفسر لازم دارد و به جز امام معصوم کسی به تمام معانی و خصوصیات آیات قرآن از محکمات و متشابهات آگاه نیست. پس به حکم عقل قطعی پس از رسول، امام معصوم لازم است. (بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین ، مخزن العرفان در تفسیرقران، ج ۳، ص ۳۹، توضیح آیه ی ۴۴ ،نحل)

امامان معصوم علیه السلام مایه آرامش و امنیت هستی و واسطه فیض الهی اند و نعمات و برکات خداوند متعال به واسطه آنها و به یمن حضورشان به انسان ها داده می شود، که اگر لحظه ای برکت وجودشان نباشد، زمین اهلش را فرو می برد. ( در بحارالانوار، به مقوله ای لزوم وجود همیشگی رهبر آسمانی بر می خوریم. (مجلسی بحارالانوار، ج ۲۳ ، ص ۵۶)

اما این که مصداق این امام معصوم کیست و چه هویتی دارد،‌روایات فراوانی وارد شده که بیان می دارند این فرد امام مهدی فرزند امام حسن عسکری علیه السلام است و … . ( ر.ک: صافی، لطف الله، منتخب الاثر؛ طبرسی نوری، میرزا حسین، النجم الثاقب؛ مجلسی بحارالانوار)

۲ ـ آیاتی که بشارت به حکومت صالحان و مومنان بر روی زمین می دهد:
بر اساس ده ها آیه از قرآن کریم موضوع ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف قابل استناد است. تمرکز غالب این آیات بر بشارت به بندگان صالح و مستضعف برای بازستادن حق خود و رسیدن به قدرت و ایجاد یک حکومت واحد جهانی مبتنی بر حق و عدل و غلبه اسلام بر تمامی مکاتب و ادیان است. قرآن کریم از یک سو بیان می کند این بشارت در بعضی کتب آسمانی دیگر هم آمده است: «و همانا در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم که زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد». («وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» ، انبیاء /۱۵۰)

از سوی دیگر این بشارت را به اراده خداوند استناد می دهد: «و خواستیم بر مستضعفان روی زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان گردانیم»(قصص/۵) این آیات بشارت به ظهور می دهند که در تفسیر آنها روایات زیادی وجود دارد.

در آیه ای دیگر خداوند حکومت و جانشینی مومنان و صالحان را به عنوان «وعده ی الهی» بر بندگان با ایمان خود بیان می کند و امنیت و آرامش را مژده می دهد: «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، وعده داده است که حتماً آنان را در این زمین جانشین (خود) قرار دهد و آن دینی را که بر ایشان پسندیده است، به سودشان مستقر کند و بیمشان را به امنیت مبدل گرداند تا مرا عبادت کنند و … ». (نور ۵۵)

روایات معصومان علیه السلام این آیه را بر حضرت حجت ولی عصر‌ عجل الله تعالی فرجه الشریف و اصحاب او منطبق نموده اند. (رک: فرزی، محمدعلی، امید سبز، ص ۳۴)

آیات متعددی در شان امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف هست که امامان معصوم علیه السلام تفسیر، تاویل و تطبیق این آیات را بر وجود مقدس امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و حکومت جهانی ان عدالت گستر بیان نموده اند . در زمینه ظهور و قیام آن حضرت و جامعه آرمانى مهدوى، مى‏توان توصیفات و اشارات زیر را از قرآن به دست آورد :

۱٫ غلبه نهایى حقّ بر باطل و شکست جبهه کفر و فساد و نفاق(۱۲) ؛
۲٫ جانشینى و خلافت مستضعفان بر روى زمین و حاکمیت صالحان و نیکان(۱۳) ؛
۳٫ گسترش و فراگیرى دین حقّ در برهه‏اى خاص از زمان(۱۴) ؛
۴٫ از آن روز موعود، تحت عناوین ایام اللّه(۱۵)، وقت معلوم(۱۶)، روز نصرت و پیروزى(۱۷) و طلوع فجر و سلامتى(۱۸) و… یاد شده است ؛
۵٫ در آیاتى از آن حضرت با نام‏ه اى نعمت باطنى(۱۹)، بقیه اللّه(۲۰)، کلمه باقیه(۲۱)، اولى الامر(۲۲) ؛ مهتدون(۲۳) (مهدى) ؛ اقامه کننده نماز(۲۴)، مضطرّ(۲۵)، جنب اللَّه(۲۶)، حزب اللَّه(۲۷)، فجر(۲۸)، «نهار اذا تجلى»(۲۹) و… نام برده است.
۶٫ خداوند، [با مهدى موعود]، نور خود را کامل مى‏کند(۳۰) ؛
۷٫ در آن عصر، زمین بعد از مرگش، زنده مى‏شود(۳۱) ؛
۸٫ او منصور از جانب خدا و انتقام گیرنده از دشمنان است(۳۲) ؛
۹٫ زمین، به نور پروردگار، روشن خواهد شد(۳۳) ؛
۱۰٫ در روز پیروزى، ایمان آوردن کافران، سودى به حالشان نخواهد داشت(۳۴) ؛
۱۱٫ هر چه در روى زمین است، تسلیم و مطاع او خواهند شد(۳۵) ؛
۱۲٫ حضرت مهدى «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» است(۳۶) ؛
۱۳٫ او تأمین کننده امنیت و آرامش در روى زمین است(۳۷).

برای توضیح بیشتر به چند آیه به طور خلاصه اشاره می شود:

:خداوند در آیه ۵۵ سوره نور می فرماید:
«وَعَدَاللهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصّالحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّنَّهُمْ فی الاَرْضِ کَما اسْتَخْلَفَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دینَهُمُ الِّذی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ اَمْناً یَعْبُدُونَنی لا یُشْرِکُونَ بی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَاٌولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ»؛« [خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند وعده داده که آنها را به یقین خلیفه روی زمین کند، آن گونه که پیشینیان آنها را خلافت (روی زمین) بخشید، و دین و آیینی را که برای آنها پسندیده است پا برجا و ریشه دار سازد ، و بیم و ترس آنها را به آرامش و امنّیت مبدّل کند، آن چنان می‏شود که تنها مرا می‏پرستند ، و چیزی را شریک من نخواهند کرد، و کسانی که بعد از آن کافر شوند آنها فاسقند]» . در این آیه با صراحت به مؤمنان صالح بشارت داده شده است که سرانجام حکومت روی زمین را در دست خواهند گرفت ، و دین اسلام فراگیر خواهد شد، و ناامنی ها و وحشت ها به آرامش و امنّیت مبدّل می‏گردد، شرک از سراسر جهان برچیده می‏شود ، و بندگان خدا با آزادی به پرستش خدای یگانه ادامه می‏دهند ، و نسبت به همگان اتمام حجت می‏شود، به گونه‏ای که اگر کسی بعد از آن بخواهد راه کفر را بپوید، مقصر و فاسق خواهد بود. (مخصوصاً در بخش آخر آیه دقت کنید).

گرچه این امور مهم که مورد وعده الهی بوده است در عصر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و زمانهای بعد از آن در مقیاس نسبتاً وسیعی برای مسلمین جهان تحقق یافت و اسلام که روزی در چنگال دشمنان چنان گرفتار بود که مجال کمترین ظهور و بروزی به آن نمی‏دادند ، و مسلمانان دائماً در ترس و وحشت به سر می‏بردند، سرانجام نه فقط شبه جزیره عرب، بلکه بخشهای عظیمی از جهان را فرا گرفت و دشمنان در تمام جبهه‏ ها شکست خوردند؛ ولی با این حال حکومت جهانی اسلام که سراسر دنیا را فرا گیرد و شرک و بت‏پرستی را به کلی ریشه کن سازد، و امنیّت و آرامش و آزادی و توحید خالص را همه جا گسترش دهد، هنوز تحقق نیافته است. پس باید در انتظار تحقق آن بود. این امر مطابق روایت متواتره در عصر قیام مهدیعلیه السلام تحقق خواهد یافت، بنابراین یکی از مصادیق این آیه در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اعصار مقارن آن حاصل شد و شکل وسیعترش در عصر قیام مهدی علیه السلام خواهد بود و این دو با هم منافاتی ندارد، و این وعده در هر دو مرحله باید تحقق یابد ( پیام قرآن ج ۹، حضرت آیت الله مکارم شیرازی).

همچنین در قرآن می‏فرماید: «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّّّ الارْضَ یَرِثُها عِبادیَ الصّالِحُونَ» که مفاد ظاهر آن این است که: «و هر آینه ما در زبور بعد از ذکر نوشتیم که البته بندگان صالح من وارث زمین می‏گردند». این آیه از بشارت حتمی الهی خبر می‏دهد که شایستگان و صلحاء، وارث زمین و صاحب آن می‏شوند و چون در آیات قبل از این آیه از زمین خاصی سخنی به میان نیامده است لذا الف و لام «الأرض»، الف و لام عهد نخواهد بود چون ظاهر این است که مراد تمام زمین است. بنابر این، آیه خبر از روزگاری می‏دهد که زمین و اداره آن در همه قاره‏ها و همه مناطق و معادن آن در اختیار بندگان شایسته خدا در آید، چنانکه در آیات دیگر نیز همین وعده را فرموده است. مانند آیه: : «وَ نُریدَ أَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتَضْفِوُا فِی الْأَرْضِ وَ َنْجَعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ؛قصص/۵ و اراده کرده‏ایم که بر کسانی که در زمین ضعیف و ذلیل نگه داشته شده‏اند منت گذارده و آنان را پیشوایان و وارثان زمین گردانیم»و… .

۱۲) ر.ک : اسراء (۱۷)، آیه ۸۱٫
۱۳) قصص (۲۸)، آیه ۵، انبیاء (۲۱)، آیه ۱۰۵٫
۱۴) توبه (۹)، آیه ۲۳٫
۱۵) ر.ک : جاثیه (۴۵)، آیه ۱۴، ابراهیم (۱۴)، آیه ۵٫
۱۶) ر.ک : حجر (۱۵)، آیات ۳۶-۳۸٫
۱۷) عنکبوت (۲۹)، آیه ۱۰٫
۱۸) قدر (۹۷)، آیه ۵۰٫
۱۹) لقمان (۳۱)، آیه ۲۰٫
۲۰) هود (۱۱)، آیه ۸۶٫
۲۱) زخرف (۴۳)، آیه ۲۸٫
۲۲) نساء (۴)، آیه ۵۹٫
۲۳) بقره (۲)، آیه ۹٫
۲۴) حج (۲۲)، آیه ۴۱٫
۲۵) نمل (۲۷)، آیه ۶۲٫
۲۶) زمر (۳۹)، آیه ۵۶٫
۲۷) مجادله (۵۸)، آیه ۲۲٫
۲۸) فجر (۸۹)، آیه ۱٫
۲۹) لیل (۹۲)، آیه ۲٫
۳۰) صف (۶۱)، آیه ۸٫
۳۱) حدید (۵۷)، آیه ۱۷٫
۳۲) شورى (۴۲)، آیه ۴۱٫
۳۳) زمر (۳۹)، آیه ۶۹٫
۳۴) سجده (۳۲)، آیه ۲۹٫
۳۵) آل عمران (۳)، آیه ۸٫
۳۶) نور (۲۴)، آیه ۳۵٫
۳۷) همان، آیه ۵۵٫
۳۸) انبیاء (۲۱)، آیه ۱۰۵٫
۳۹) پرسش‏ها و پاسخ‏ها، ص ۱۸۵٫

منبع: باشگاه خبرنگاران

قرآن کریم در آیات متعددی به دوران آخرالزمان اشاره کرده است دورانی که شیعیان جهان منتظر منجی عالم بشریت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بوده و سایر مردم نیز در آن به دنبال مصلح جهانی هستند.

ما در این نوشتار به بیان دو آیه از آیات قرآن کریم مبنی بر آیه ۵ سوره مبارکه «قصص» و آیه ۳۳ سوره «توبه» براساس تفسیر نور حجت‌الاسلام محسن قرائتی پرداخته‌ایم که به نحوی به موضوع آخرالزمان و مهدویت اشاره دارد.

آیه ۵ سوره مبارکه «قصص»

«وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ فِى الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ»؛‌ و ما اراده کرده‏‌ایم بر کسانى که در زمین به ضعف و زبونى کشیده شدند، منّت گذاریم و آنان را پیشوایان و وارثان (روى زمین) قرار دهیم.

نکته‌ها:

کلمه «منّت» در این‏جا به معناى نعمت بزرگ و با ارزش است، نه منّت زبانى که بازگو کردن نعمت به قصد تحقیر دیگران باشد و مسلّماً کار زشت و ناپسندى است.

شکى نیست که هرگاه اراده‏ الهى بر تحقق امرى تعلق گیرد، آن مسئله قطعاً عملى خواهد شد و هیچ مانعى نمى‌‏تواند سدّ راه آن شود، قرآن کریم مى‌‏فرماید: «إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیئًا أَنْ یقُولَ لَهُ کُنْ فَیکُونُ»؛ همانا فرمان اوست که هرگاه چیزى را اراده کند که باشد، پس آن چیز خواهد بود و محقّق خواهد شد.

با این‏که همه نعمت‏‌ها از جانب خداوند است و بندگان در هر نعمتى رهین منّت او هستند، لیکن او در خصوص چند نعمت، تعبیر به منّت فرموده که طبعاً از اهمیّت بالاى آنها حکایت دارد، از جمله:

الف: نعمت اسلام. «کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْکُمْ»
ب: نعمت نبوّت. «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا»
ج: نعمت هدایت. «بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَداکُمْ»
د: نعمت حاکمیّت مؤمنان. «وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ»
در روایات بسیار، حضرت مهدى‏ علیه‌السلام و حکومت آن بزرگوار در آخرالزمان مصداق اتمّ این آیه معرفى شده است.

مسئله حاکمیّت مستضعفان بر زمین، با عبارات و بیان‏‌هاى مختلفى در قرآن آمده است:

الف: «وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ»؛ خداوند به کسانى که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده‌‏اند، وعده خلافت در زمین ‏را داده است.

ب: «وَلَقَدْ أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِکُمْ لَمَّا ظَلَمُوا … ثُمَّ جَعَلْنَاکُمْ خَلَائِفَ فِی الْأَرْضِ»؛ بعد از آنکه اقوام ستمگر پیشین را هلاک کردیم… شما را جانشینان زمین قرار دادیم.

ج: «اَنَّ الْاَرْضَ یَرِثُها عِبادِىَ الصّالِحُونَ»؛ بندگان صالح، وارث زمین مى‏‌شوند.

د: «وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِینَ کَانُوا یُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا»؛ ما مستضعفان را وارث شرق و غرب زمین گرداندیم.

ه : «لَنهْلِکَنَّ الظلِمِینَ» * «وَ لَنُسکنَنَّکُمُ الاَرْض مِن بَعْدِهِمْ»؛ ما ستمگران را نابود وبعد از آن شما را ساکن زمین مى‌‏گردانیم.

مراد از مستضعفان در این آیه، با توجه به مجهول بودن فعل «استضعفوا»، کسانى هستند که خود در این امر نقش نداشته و استکبار آنها را به استضعاف کشیده باشد.

پیام‌ها:

 ۱- حکومت جهانى مستضعفان و حمایت از مظلومان تاریخ، اراده و خواست الهى است. «نُرید»

 ۲- در حکومت خودکامه طاغوتى، نیروهاى کارآمد به ضعف کشانده مى‏‌شوند. «استضعفوا»

 ۳- آینده از آنِ مستضعفان است. «نجعلهم ائمّه…»

 ۴- امامت، همچون بعثت، نعمت ویژه‏‌اى است که خداوند بر مردم منّت مى‌‏نهد. در مورد بعثت پیامبر مى‏‌فرماید: «لقد منّ اللّه على المؤمنین اذ بعث فیهم رسولاً»؛ در این‏جا مى‌‏فرماید: «نمنّ… نجعلهم ائمّه».

آیه ۳۳ سوره «توبه»

«هُوَ الَّذِى أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى‏ وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ‏»؛ او کسى است که پیامبر خود را با هدایت و دین حقّ فرستاد، تا آن را بر همه‏ دین‏‌ها پیروز گرداند، هر چند مشرکان ناراحت باشند.

این آیه به همین صورت، علاوه بر این سوره در دو سوره‏ دیگر نیز آمده است: سوره‏ فتح، آیه‏ ۲۸ و سوره‏ صف، آیه‏ ۹٫

نکته‌ها:

گرچه اسلام از نظر منطق و استدلال همیشه پیروز بوده است، امّا این آیه، غلبه‏ ظاهرى و وعده حاکمیت اسلام بر جهان را بیان مى‏‌کند. چنانکه در آیات دیگرى نیز «ظَهَر» به معناى استیلا یافتن آمده است، مثل: «إِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ یَرْجُمُوکُمْ»؛ اگر بر شما غالب شوند، سنگسارتان مى‏‌کنند. و درباره‏ کفار آمده است: «إِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ لا یَرْقُبُوا فِیکُمْ إِلًّا وَ لا ذِمَّهً»؛ اگر بر شما غالب شوند، هیچ عهد و پیمانى را مراعات نمى‏‌کنند.

از یک سو این آیه تاکنون تحقق نیافته است و از سویى دیگر خداوند وعده‏ حاکمیت کلى اسلام را داده و وعده‌‏اش دروغ نیست، در نتیجه همان گونه که در روایات بسیارى آمده است، این آیه به ظهور حضرت مهدى ‏علیه‌السلام اشاره دارد.

مسأله‏ حضرت مهدى‏ علیه‌السلام و قیام جهانى ایشان، در روایات بسیارى از طریق شیعه و اهل‏ سنت آمده و در اغلب کتب حدیثى عامه نیز مطرح شده و از مسلمات اعتقادى مسلمانان است. هرچند برخى از جمله وهابیت به دروغ این عقیده را مخصوص شیعه دانسته‌‏اند.

امام باقر علیه السلام, فرمودند: زمانى خواهد آمد که هیچ کس باقى نخواهد ماند، مگر اینکه به رسالت حضرت محمّدصلى الله علیه وآله اقرار خواهد کرد.

در مورد حاکمیت دین در سراسر گیتى، احادیث بسیارى است؛ از جمله از حضرت على‏ علیه‌السلام روایت شده است که در زمان ظهور امام زمان ‏عجل الله تعالی فرجه الشریف، هیچ خانه‌‏اى و هیچ قریه‏‌اى نخواهد بود، مگر آنکه اسلام وارد آن خواهد شد، چه بخواهند، چه نخواهند. و صداى اذان هر صبح و شام در هر قریه‌‏اى شنیده خواهد شد.

پیام‌ها:

۱- محور و پایه‏ دین اسلام، حق است. «دین‏ الحقّ» (همه‏ ادیان ‏آسمانى حقّند، ولى به خاطر پیدایش تحریف در آنها، حقّانیت آنها مخدوش شده است)

۲- حقّ بر باطل پیروز است. «لیظهره»

۳- اراده و حرکت خود را با اراده‏ الهى هماهنگ سازیم، وگرنه محو و نابود خواهیم شد. «لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ»

هیات رزمندگان اسلام

منبع: فارس

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در بخشى از یک حدیث طولانى چنین نقل شده است: «زمین [هیچگاه] از حجتى که به اقامه امر خدا قیام کند، خالى نیست: یا ظاهر و آشکار است و مردم او را می‌شناسند، و یا بیمناک و مخفى از دیدگان مردم است؛ تا حجت‌هاى الهى و آیات پروردگار از میان نرود».

۲. و عن أبى عبد اللّه- جعفر بن محمّد- عن آبائه عن علىّ علیه السّلام أنّه قال فى خطبه له على منبر الکوفه: «أللّهمّ! إنّه لا بدّ لأرضک من حجّه لک على خلقک، یهدیهم الى دینک‏و یعلّمهم علمک؛ لئلا تبطل حجّتک، و لا یضلّ أتباع أولیائک بعد إذ هدیتهم؛ إمّا ظاهر لیس بالمطاع؛ و أمّا مکتتم و مترقب. فان غاب عن النّاس شخصه فى حال هدنتهم، فإنّ علمه و آدابه فى قلوب المؤمنین منبثّه، فهم بها عاملون.» 

از امام جعفر صادق علیه‌السّلام از پدران بزرگوارش از على علیه‌السلام در خطبه‌‏اى که بر منبر کوفه ایراد فرموده است، نقل شده است: «پروردگارا! همانا که اهل زمین را از داشتن حجتى از ناحیه تو که آنان را به دین تو هدایت کند و علم الهى را به ایشان‏ بیاموزد، گریزى نیست تا حجتت از بین نرود و پیروان اولیائت بعد از اینکه [به‌وسیله پیامبران] هدایتشان کردى، گمراه نشوند. [این حجت تو] یا در میان مردم ظاهر و براى آنان آشناست، امّا از او اطاعت نمی‌کنند؛ یا از دید مردم پنهان و منتظر زمان ظهور است. پس اگر وجود حجت در زمانى که مردم در صلح [بر فساد] هستند از نظر آنان غایب باشد، دانش و منش او به دلهاى مؤمنین می‌رسد و ایشان به آن عمل می‌کنند».

۳. و عن أبى عبداللّه علیه السّلام- فى حدیث- انّ أمیرالمؤمنین علیه السّلام قال: «اعلموا أنّ الأرض لا تخلو من حجّه للّه عزّوجلّ، و لکن اللّه سیعمى خلقه عنها بظلمهم و جهلهم، و لو خلت الأرض ساعه واحده من حجه للّه، ساخت بأهلها؛ و لکن الحجّه تعرف النّاس و لا یعرفونها، کما کان یوسف یعرف النّاس و هم له منکرون». 

امام صادق علیه‌السّلام از امیرالمؤمنین علیه‌السلام نقل مى‏‌فرماید که فرمود: «بدانید که زمین از حجت خداى عزّوجلّ خالى نمی‌ماند، اما به‌واسطه ستمگری‌ها و جهالت‌هاى مردم، خداوند دیدگانشان را از مشاهده او فرو می‌بندد و اگر زمین لحظه‌‏اى از حجت خدا خالى باشد، ساکنانش را در خود فرو خواهد برد. اما حجت خدا مردم را مى‏‌شناسد، ولى مردم او را نمى‏‌شناسند؛ همان‌گونه که حضرت یوسف مردم (برادرانش) را مى‌‏شناخت و آنها او را نشناختند».

منبع: (اثبات‌الهداه، ج‏۵، ص۷۷) / (اثبات‌الهداه، ج‏۵، ص۷۸) / (إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج‏۵، ص۱۵۴)