مقایسه ناگواری های سه هنگامه

حیات بشری دارای ناگواری ها و ناامنی ها و فراز و نشیب هایی است که از آن گریزی نیست اما، وجود این ناگواری ها در سه زمان نامطلوبتر و رنج آورتر است یکی، زمانی که برای اولین بار از شکم مادر پا به دنیایی می گذاریم که با آن مأنوس نبوده ایم و دیگری، زمانی است که به بستر مرگ می افتیم و برای رفتن از این سرا به سرایی دیگر مهیا می شویم سرایی که در آن اختیاری نداریم و اعمال ما در نفع و ضرر ما تأثیری ندارد، بلکه تنها، روز پاداش اعمال گذشته است و سوم زمانی است که برای محاسبه نهایی اعمال، در دادگاه عدل الهی، حاضر می شویم.

نکته سوم (لحظه مرگ، آغاز سعادت یا شقاوت)

دلیل اینکه لحظه مرگ، لحظه آغاز سعادت یا شقاوت است این است که طبق آیات و روایات معصومین (علیه السلام) بلافاصله پس از مرگ با حسن عاقبت، یا سوءعاقبت، پاداش یا عقوبت الهی آغاز می شود. از جمله آیات دال بر این مطلب، آیاتی است که پیش از این در دسته بندی انسان ها، در دو گروه آوردیم که از جمله آنها، آیه ای است که انسان ها را به سعید و شقی تقسیم می کند و بدنبال آن، بخشی از آثار شقاوت و سعادت را یادآور می شود: فمنهم شقی و سعید فاما الذین شقوا ففی النار لهم فیها زفیر و شهیق... و اما الذین سعدوا فی الجنة خالدین(هود 105 - 108).

نکته اول (مفهوم سعادت حقیقی)

قبلا، اشاره کردیم که سعادت و کمال واقعی که مطلوب همه انسانهاست، رسیدن به بالاترین و ماندگارترین خیرات است و بهمین دلیل قرآن کریم برای ترغیب انسان ها به جهان آخرت بر دو ویژگی آن جهان، یعنی ویژگی بالا بودن کیفیت خوبی ها و زیاد بودن کمیت آنها، تأکید می کند. آیه شریفه و الاخرة خیر و أبقی(الاعلی /17) از جمله این آیات است و آنگاه که خداوند متعال می خواهد، انسان را نسبت به لذت های دنیوی، بی میل کند و به جهان آخرت ترغیب نماید به مقایسه لذت های این دو عالم از جهت کمیت و کیفیت می پردازد مثلا در سوره آل عمران می فرمایند:

عامل عاقبت بخیری از نگاه امام جعفر صادق(ع) + فیلم

عاقبت بخیری و عوامل آن در بیان حجت الاسلام دکتر رفیعی

رفیعی: عاقبت بخیر شدن دغدغه و توصیه مهم اهل بیت

معرفی:

هدایت یافتن و کسب خوبی‌ها بسیار مهم است، اما مهم‌تر از آن ماندن در راه هدایت و حفظ خوبی‌هاست. به‌طوری که علاوه بر طول زندگی، خاتمه و عاقبت زندگی هم در سعادت و هدایت باشد. بسیاری از بزرگان همواره ترس از عاقبت داشته‌اند که در رأس آنها خود امیرالمؤمنین(ع) است. در زمانه ما شخصی همچون حضرت امام خمینی‌ره نمونۀ بارزی است که پس از آن‌همه مجاهدت و خدمت، باز هم نگران عاقبت به‌خیری خود بود.

نگرانی و توجّه به عاقبت، آثار و برکت متعددی در زندگی و حفظ دین انسان دارد. لذا بسیار مهم است بدانیم این آثار چیست، چه عواملی باعث سوء عاقبت می‌شود و راه چاره آنها چیست و برای عاقبت به‌خیری چه کارهایی لازم است انجام دهیم.

عده بسیار زیادی بود‌ه‌اند که پس از عمری زندگی در صراط مستقیم و عبادت خداوند طعمه دام‌های شیطان شده‌اند، لذا اهمیّت بسیاری دارد که انسان به این مسأله بیندیشد و دربارۀ آن مطالب لازم را بداند.

فصل دوم: اهمیت بحث از سوء عاقبت و حسن عاقبت از منظر خرد و شریعت

مقدمه


در زندگی هر انسانی نگرانی های مهمی ممکن است به وجود آید، نگرانی یک انسان بیمار از اینکه بیمارش، علاج نشود، نگرانی یک بیکار از اینکه شغل مناسبی پیدا نکند، نگرانی یک جوان مجرد از اینکه همسری مناسب و سازگار نیابد و نگرانی کسی که عزیزی در سفر دارد از اینکه مسافرش به سلامت برنگردد، و دهها نگرانی دیگر.

دانلود سخنرانی حجت الاسلام مهدی دانشمند با موضوع عوامل حسن عاقبت و سوء عاقبت

دانلود سخنرانی حجت الاسلام مهدی دانشمند با موضوع عوامل حسن عاقبت و سوء عاقبت - بخش دوم

دانلود سخنرانی حجت الاسلام مهدی دانشمند با موضوع عوامل حسن عاقبت و سوء عاقبت - بخش سوم

سخنرانی دکتر رفیعی با موضوع عوامل عاقبت بخیری

سخنرانی حجت الاسلام مسعود عالی با موضوع عاقبت به خیری 

حاصل بحث در کاربرد معنای عرفی سوءعاقبت و حسن عاقبت این است که أ) مراد از دو واژه سوء و حسن و نفع و ضرر معنوی است نه مادی؛ ب) سوء و حسن معنوی، همان نقص و کمال حقیقی بشر است؛ ج)نقص و کمال حقیقی بشر، پس از مرگ متبلور می شود؛ د) نقص و کمال حقیقی بشر، پس از مرگ به صورت عقاب و عذاب الهی یا، پاداش و بهشت اخروی تجلی می یابد.
بنابراین، مراد از عاقبت هم، هنگام مرگ است. پس، سوء عاقبت به این است که انسان در حالی از دنیا برود که پس از مرگ، با عذاب و عقاب الهی روبرو شود و مراد از عاقبت خیر، یا حسن عاقبت این است که زندگی فرد به گونه ای باشد که نه تنها، پس از مرگ از عذاب الهی در امان باشد بلکه با پاداش نعمت های الهی روبر گردد و البته با توجه به معنای فوق، نقص و عقب افتادگی هایی در زندگی معنوی که شایستگی عذاب را ایجاد نکند، مصداق سوء عاقبت نیست. البته، داوری ما درباره مصادیق، بر اساس ظواهر معارف دینی و ظواهر افراد است. پس، بهرحال، در کاربرد عرفی این دو واژه، معمولا، شرط تحول در زندگی معنوی در جهت مثبت یا منفی وجود دارد، اما این شرط، صرفا برای نشان دادن موارد قابل توجه و عبرت آموزان است نه شرط صحت کاربرد.

یکی از عناصر مفهومی که در کاربرد عرفی سوءعاقبت و حسن عاقبت وجود دارد تبدل حال معنوی از خوب به بد یا از بد به خوب است. معمولا، متدینین درباره کسانی که از آغاز با ایمان و عمل صالح بوده اند و باهمین حال هم از دنیا می روند واژه خوش عاقبت را به کار نمی برند و کسانی را که از آغاز بی ایمان بوده اند یا کردارهای ناشایسته داشته اند و سرانجام هم، با همین حال می میرند متصف به سوءعاقبت نمی کنند. البته در یک صورت، سوءعاقبت و حسن عاقبت نمی کنند. البته در یک صورت، 

همانگونه که پیش این اشاره کردیم سرانجام همه انسانها، به هنگام مرگ، نهایی می شود و اهل سعادت و شقاوت، به هنگام مرگ، از یکدیگر کاملا جدا می شوند. مراد از این سخن این است که هنگام مرگ پرونده عمل بسته می شود و دیگر، فرصتی برای ایجاد تحول روحی باقی نمی ماند، اهل کفر اهل ایمان نیز از یکدیگر جدا می شوند، اما، این سخن بدین معنا نیست که هرکس پس از مرگ دچار عذاب می شود به هیچ وجه نمی تواند از عذاب رهایی یابد بلکه، در مورد بسیاری از اهل ایمان استثنایی وجود دارد، یعنی ممکن است پس از مرگ برای مدتی کوتاه یا بلند به عذاب الهی مبتلا شوند ولی، سرانجام از این عذاب نجات یابند.

سوء عاقبت و حسن عاقبت، در واژه عاقبت مشترکند. مراد از عاقبت در اینجا، قطعا پایان زندگی دنیوی و آغاز حیات اخروی است. زیرا، این دو واژه، از واژه های اخلاقی است که به زندگی معنوی انسان مربوط است که در جهان آخرت تبلور می یابد. واژه های اختصاصی این دو عبارت، حسن (یاخیر) و سوء است، مراد از، سوء و حسن هم در این دو عبارت، قطعا مربوط به حیات معنوی بشر است. بنابراین به کمال و نقص حقیقی انسان ارتباط دارد. و چون نقص و کمال انسان، به زندگی پس از مرگ او مربوط است و حیات دنیوی نمی تواند معیار سنجش حسن و قبح و سوء و خیر قرار گیرد پس، مراد از سوء و حسن هم نقص و کمالی است که انسان ها، پس از مرگ با آن روبرو می شوند.

مفهوم شناسی و کاربرد واژه های سوءعاقبت و حسن عاقبت 

معنای لغوی واژه حسن عاقبت و سوء عاقبت کاملا روشن است. اما مراد از آن، در این بحث اخلاقی و کاربردهای آن، جای بررسی جدی دارد. کاربرد واژه سوءعاقبت، درباره مسلمانی که کافر شود و کافر بمیرد یقینا درست است و درستی کاربرد این واژه، درباره شیعه ای که قبل از مرگ، دست از ولایت اهل بیت (علیه السلام)