سوره البقره : آیات 23 تا 24

سوره البقره : آیات 21 تا 22

سوره البقره : آیه 17 تا20

آیه 8 - 16

آیه و ترجمه

وَ مِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ ءَامَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْیَوْمِ الاَخِرِ وَ مَا هُم بِمُؤْمِنِینَ(8)

یخَدِعُونَ اللَّهَ وَ الَّذِینَ ءَامَنُوا وَ مَا یخْدَعُونَ إِلا أَنفُسهُمْ وَ مَا یَشعُرُونَ(9)

فی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمُ بِمَا کانُوا یَکْذِبُونَ(10)

وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فی الاَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نحْنُ مُصلِحُونَ(11)

أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لَکِن لا یَشعُرُونَ(12)

وَ إِذَا قِیلَ لَهُمْ ءَامِنُوا کَمَا ءَامَنَ النَّاس قَالُوا أَ نُؤْمِنُ کَمَا ءَامَنَ السفَهَاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السفَهَاءُ وَ لَکِن لا یَعْلَمُونَ(13)

وَ إِذَا لَقُوا الَّذِینَ ءَامَنُوا قَالُوا ءَامَنَّا وَ إِذَا خَلَوْا إِلی شیَطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّمَا نحْنُ مُستهْزِءُونَ(14)

اللَّهُ یَستهْزِیُ بهِمْ وَ یَمُدُّهُمْ فی طغْیَنِهِمْ یَعْمَهُونَ(15)

أُولَئک الَّذِینَ اشترَوُا الضلَلَهَ بِالْهُدَی فَمَا رَبحَت تجَرَتُهُمْ وَ مَا کانُوا مُهْتَدِینَ(16)

آیه 6 - 7

آیه و ترجمه

إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سوَاءٌ عَلَیْهِمْ ءَ أَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ(6)

خَتَمَ اللَّهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصرِهِمْ غِشوَهٌ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ(7)

ترجمه :

6 کسانی که کافر شدند برای آنها تفاوت نمی کند که آنان را (از عذاب خداوند) بترسانی یا نترسانی ، ایمان نخواهند آورد.

آیه 3 - 5

آیه و ترجمه

الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقِیمُونَ الصلَوهَ وَ ممَّا رَزَقْنَهُمْ یُنفِقُونَ(3)

وَ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بمَا أُنزِلَ إِلَیْک وَ مَا أُنزِلَ مِن قَبْلِک وَ بِالاَخِرَهِ هُمْ یُوقِنُونَ(4)

أُولَئک عَلی هُدًی مِّن رَّبِّهِمْ وَ أُولَئک هُمُ الْمُفْلِحُونَ(5)

ترجمه :

3 (برهیزکاران ) آنها هستند که به غیب (آنجه از حس پوشیده و پنهان است ) ایمان می آورند، و نماز را بر پا می دارند و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنها روزی دادهایم انفاق می کنند.

آیه 1 - 2

آیه و ترجمه

بِسمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

الم (1)

ذَلِک الْکتَب لا رَیْب فِیهِ هُدًی لِّلْمُتَّقِینَ

ترجمه :

بنام خداوند بخشنده مهربان

1 الم

2 این کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد، و مایه هدایت پرهیزکاران است .

تفسیر:

تحقیق درباره حروف مقطعه قرآن

در آغاز بیست و نه سوره از سوره های قرآن با حروف مقطعه برخورد می‌کنیم و چنانکه از نامش پیدا است این حروف حروفی بریده از هم به نظر می رسد، و کلمه مفهومی را ظاهرا نمی سازد.

آیه 7

اشاره

آیه و ترجمه

صِرَط الَّذِینَ أَنْعَمْت عَلَیْهِمْ غَیرِ الْمَغْضوبِ عَلَیْهِمْ وَ لا الضالِّینَ

ترجمه :

راه آنها که بر آنان نعمت دادی نه آنها که بر ایشان غضب کردی و نه گمراهان !

آیه 6

اشاره

آیه و ترجمه

اهْدِنَا الصرَط الْمُستَقِیمَ

ترجمه :

ما را به راه راست هدایت فرما.

آیه 5

اشاره

آیه و ترجمه

إِیَّاک نَعْبُدُ وَ إِیَّاک نَستَعِینُ

ترجمه :

تنها تو رامی پرستیم و تنها از تو یاری میجوئیم .

آیه 4

آیه و ترجمه

مَلِکِ یَوْمِ الدِّینِ

ترجمه :

خدائی که مالک روز جزاست .

آیه 3

الفاتحه

آیه و ترجمه

الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

ترجمه :

3 خداوندی که بخشنده و بخشایشکر است (و رحمت عام و خاصش همه رارسیده ).

آیه 2

اشاره

آیه و ترجمه

الْحَمْدُ للَّهِ رَب الْعَلَمِینَ

ترجمه :

ستایش مخصوص خداوندی است که پروردکار جهانیان است .

نکته ها

1- آیا بسم الله جزء سوره است ؟

در میان دانشمندان و علماء شیعه اختلافی در این مساءله نیست ، که بسم الله جزء سوره حمد و همه سوره های قرآن است ، اصولا ثبت بسم الله در متن قرآن مجید در آغاز همه سوره ها، خود گواه زنده این امر است زیرا می دانیم در متن قرآن چیزی اضافه نوشته نشده است ، و ذکر بسم الله در آغاز سوره ها از زمان پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلم ) تاکنون معمول بوده است .

چرانام این سوره فاتحه الکتاب است ؟

((فاتحه الکتاب )) به معنی آغازگر کتاب (قرآن ) است ، و از روایات مختلفی که از پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلم ) نقل شده به خوبی استفاده می شود که این سوره در زمان خود پیامبر (صلی اللّه علیه و آله و سلم ) نیز به همین نام شناخته می شده است .

تفسیر

میان همه مردم جهان رسم است که هر کار مهم و پرارزشی را به نام بزرگی از بزرگان آغاز می کنند، و نخستین کلنگ هر مؤ سسه ارزندهای را به نام کسی که مورد علاقه آنها است بر زمین می زنند، یعنی آن کار را با آن شخصیت مورد نظر از آغاز ارتباط می دهند.

محتوای سوره

هفت آیه ای که در این سوره وجود دارد هر کدام اشاره به مطلب مهمی است :

((بسم الله )) سر آغازی است برای هر کار، و استمداد از ذات پاک خدا را به هنگام شروع در هر کار به ما می آموزد.

((الحمد لله رب العالمین )) درسی است از بازگشت همه نعمتها و تربیت همه موجودات به الله ، و توجه به این حقیقت که همه این مواهب از ذات پاکش سرچشمه می گیرد.

ویژکیهای سوره حمد

شنیده ام که هیچ تفسیر قرآنی از هیچیک از امامان (ع) نداریم، چرا ؟ (با وجود کتابهائی هم چون نهج البلاغه،صحیفه سجادیه،دعای کمیل و ....)

شنیده ام که هیچ تفسیر قرآنی از هیچیک از امامان (ع) نداریم، چرا ؟ (با وجود کتابهائی هم چون نهج البلاغه،صحیفه سجادیه،دعای کمیل و ....)

 پاسخ

اولین مفسر قرآن پیامبر اکرم (ص) بود که افراد به حضور آن حضرت آمده و از معانی آیات قرآن سؤال می نمودند و حضرت بیان می فرمودند و بعد از آن حضرت ائمه معصومین (ع) این روش را در تفسیر آیات قران داشتند که همین روایات را اصحاب و تابعین جمع آوری و نقل کرده اند و کتب تفسیر قرآن در مرحله اول به همین سبک بوده است .

در این دوره با این شیوه تفسیر های فراوانی نوشته شده است که ما بعضی از آنها را معرفی می کنیم:

تفسیر ابن عباس متوفی سال 68 هـ.

تفسیر ابان بن تغلب بن رباح از اصحاب امام صادق (ع) متوفی سال 141 هـ.

تفسیر ابن اورمه از اصحاب امام هادی (ع)

تفسیر ابن اسباط از اصحاب امام رضا (ع) و امام جواد (ع).

تفسیر سعید بن جبیر شهید در سال 96 هـ.

تفسیر ابن محبوب الزراد متوفی سال 224 هـ از اصحاب امام کاظم (ع) و امام رضا و امام جواد (ع).

تفسیر علی بن مهزیار اهوازی متوفی سال 229 هـ از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد (ع).

تفسیر عبد الرزاق بن همام بن نافع از اصحاب امام صادق علیه السلام.

تفسیر السدی متوفی سال 127 هـ.

10-تفسیر محمد بن السائب الکلبی متوفی سال 146هـ.

تفسیر ابی بصیر یحیی بن ابی القاسم الاسدی0 متوفی سال 150 هـ از اصحاب امام باقر (ع).

تفسیر ابی الجارود زیاد بن المنذر الهمدانی متوفی سال 150 هـ از اصحاب امام زین العابدین و امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهم السلام.

تفسیر ابی حمزه ثمالی متوفی سال 150 هـ از اصحاب امام سجاد و امام باقر و امام صادق و امام کاظم علیهم السلام.

همچنین تفسیری به نام "تفسیر منسوب به امام عسکری (ع)" هم اکنون در دسترس می باشد.

 بنابراین ائمه معصومین علیهم السلام از بنیانگذاران تفسیر قرآن بوده اند ولی متاسفانه احادیث و روایات آنها در تفسیر آیات قرآن بطور کامل در اختیار ما نیست و در اثر مرور زمان از بین رفته است.

تفسیر برهان، ج 1، صفحه 15 و 16.