آیاتی که در باره حضرت علی علیه السلام در قرآن آمده است، کدام هستند؟

آیات فراوانی در قرآن کریم در شأن حضرت امیر علیه السلام و اهل البیت علیهم السلام نازل شده است که بعضی از آنان را بر می شماریم، با مراجعه به تفاسیر معتبر، شأن نزول آیات و تفسیر آنها مشخص خواهد شد.

احزاب آیه 33 ، رعد 43 ، آل عمران 61 ، بینه 7 ، مائده 55 ، مائده 3 ، مائده 67 ، دهر (انسان) 5 الی 10 ، رعد 47 ،  مائده 35 ،  آل عمران 7 ، هود 8 ، واقعه 10 و 11 ، انعام 82 ، نساء 59 ،  معارج 1 الی 3 .

امامت ائمه(ع) در آیات قرآن

در کتابهای زیادی از دانشمندان اهل تسنن (و در همه کتب معروف شیعه )اعم از تفسیر و حدیث و تاریخ آمده است که آیه فوق در شان علی(ع) نازل شد. از جمله سیوطی در "الدر المنثور " در ذیل همین آیه از ابن عباس نقل کرده است که علی(ع) در حال رکوع نماز بود که سائلی تقاضای کمک کرد وآن حضرت انگشترش را به او صدقه داد. طبری نیز در تفسیر خود روایات متعددی در ذیل این آیه و شأن نزول آن نقل می کند که اکثر آنها می گوید درباره حضرت علی (ع) نازل شده است مرحوم علامه امینی در "الغدیر" حدیث فوق و نزول این آیه را در باره علی (ع) از کتب زیادی از اهل سنت (حدود بیست کتاب با ذکر دقیق مدارک و منابع آن) نقل کرده است حاکم حسکانی حنفی نیشابوری در "الشواهد التنزیل" در ذیل این آیه پنج حدیث نقل کرده که در همه آنها عنوان "اولی الامر"بر علی (ع) (به عنوان یک مصداق روشن) تطبیق شده است.

چرا زیارت شاه عبدالعظیم مساوی زیارت امام حسین علیه السلام است؟

 در برخی روایات، زیارت قبر ایشان «همانند زیارت قبر امام حسین (ع)» دانسته شده است. [۱] و بر اساس آنچه در زیارت نامه عبدالعظیم حسنی علیه السلام نقل شده است، امید برابری ثواب زیارت ایشان با زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام وجود دارد ( السّلامُ عَلَیک یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیدِ الْشّهَدآءِ یرْتَجی) [۲]

 محدث قمی در توصیف شخصیت عبدالعظیم حسنی می فرماید: علو مقام و جلالت شان آن حضرت اظهر من الشمس است. آن جناب از دودمان حضرت خاتم النبیین است واز بزرگان محدثین و راویان شیعه و اعاظم علما و زاهدان و عباد صالح خداست صاحب ورع و تقوا و از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادی علیهما السلام است و احادیث فراوان از ایشان روایت کرده است.

بالاترین ثواب زیارت معصومین(ع)

کسی که نماز می خواند ولی دیگران را اذیت می کند...

 کسی که نماز می خواند ولی دیگران را اذیت می کند بهتر است؛ یا کسی که نماز نمی خواند اما به دیگران کمک می کند؟

برخی مقایسه ها ذهن را دچار خطا می کند. برای رفع چنین خطایی، باید مبنای مقایسه را اصلاح کرده، به آن صورت منطقی داد.

مقایسه صحیح در این مورد آن است که بگوییم:

فردی که نماز می خواند و مردم آزاری هم می کند، بهتر است؛ یا کسی که نماز می خواند و به کسی هم آزاری نمی رساند.

یا آن که گفته شود: شخصی که نماز نمی خواند و مردم آزاری نمی کند، بهتر است؛ یا شخصی که نماز نمی خواند و مردم آزاری

می کند.

پاسخ سؤالات یاد شده روشن است. در هر صورت در پاسخ مقایسه ای که در سؤال آمده می توان گفت: دو طرف هر کدام دارای

یک امتیاز مثبت و یک امتیاز منفی هستند؛ ولی نه آزار دادن مردم مربوط به نماز خواندن است و نه ترک آزار آنان ربطی به تارک

الصلاه بودن دارد. از سوی دیگر هم آزار دادن مردم، دارای مراتب مختلف است و هم ترک نماز. آزار دادن از مراتب بسیار پایین شروع

می شود؛ مثلاً در روایات آمده است: «پایین ترین مرتبه ظلم آن است که سواره به پیاده بگوید: کنار برو». و مراتب بسیار بالای آن

مانند آدم کشی و...است.

ترک نماز نیز صورت های مختلف دارد. ممکن است گاهی به جهت سهل انگاری باشد و ممکن است گاهی به سبب انکار دین، خدا

و احکام باشد. هر دو ترک نماز است؛ اما اولی موجب کفر نیست؛ ولی صورت دوم موجب کفر و خروج از دین است.

حال کدام مرتبه منظور است؟ بدیهی است که قضاوت کلی در این موارد منطقی نیست و هر کدام حکمی متفاوت از یکدیگر دارند.

کارکردهای نماز چیست؟

الف - کارکرد روحی

نماز ستون دین و رکن اصلی آن است «الصلاه عمود الدین» و دائما روح را با خداوند رحمان و صفات نیکوی او مرتبط می سازد. به طور

کلی وقتی یک دین با عملی زنده و روزانه توأم نباشد _ که میان بنده و آفریدگار را ارتباط دهد و روح را به سوی رستگاری بکشاند _ بی

مفهوم خواهد بود. امام باقر(ع) به یکی از یارانش فرمود: «آیا می خواهی ریشه، شاخه و بلندترین قله اسلام را به تو معرفی کنم؟

عرض کرد: بله، فدایت شوم! آن حضرت فرمود: ریشه اش نماز، شاخه اش زکات و قله مرتفعش جهاد است»(1).

فلسفه مهم تری که برای نماز هست، این است که انسان را به یاد خدا می اندازد و آن ریشه اصلی هر خیر و سعادت است.

امام صادق(ع) در مورد آیه «و لذکرالله اکبر» می فرماید: منظور این است که به یاد خدا بیافتد و به سراغ حلال برود وبا یاد خدا از حرام

چشم بپوشد.(1)

1- 1. الکافی، ج2، ص20.

آیا بهتر نیست نماز را فرادا بخوانیم تا لذت بیشتری ببریم؟

نماز یک عبادت تک منظوره نیست؛ بلکه هندسه آن چند ضلعی است و به یک هدف خاصی محدود نمی شود.

اگر هدف نماز، تنها ذکر و معرفت بود، این پیشنهاد کاملاً صحیح بود که با رفتن به کنج عزلت و گوشه نشینی و مراقبت فردی، بیشتر

می توان آن حالات معنوی و عرفانی را تحصیل کرد؛ ولی نماز اسلام، نمازی است که دارای بعدی کاملاً اجتماعی است. به همین

جهت اصل در نماز، جماعت است و «ضمایر جمع» در سوره حمد، شاهد مدعای ما است. پس بایستی با نماز در جامعه، حرکت

کرد و هنر این است که آدمی، به گونه ای باشد که در عین اشتغالات گوناگون، از ذکر خداوند غافل نگردد و همواره او را حاضر و ناظر

ببیند ودر حقیقت در همه احوال، مشغول به نماز باشد.

نماز اسلام، نماز ناهی از منکر و عمود برپایی خیمه دین است و چنین عبادتی، با گوشه گیری تحقّق نمی یابد.

به گفته یکی از بزرگان دانش، «نماز فرادا» همانند آن است که هر شخصی در اتاق خود، چراغی داشته باشد که اگر خاموش شود

از نور بی بهره خواهد بود؛ ولی «نماز جماعت»، همانند آن است که در کنار هم هر کدام، چراغی داشته باشیم که در صورت

خاموش شدن یک یا چند مورد از آن، نور از بین نمی رود و از نور دیگر بهره برده می شود.

فلسفه این همه دقت در احکام شرعی چیست؟

نماز و تمامی شرایط و اجزای آن، دارای فلسفه هایی است که خلاصه آن به شرح زیر است:

1 _ تکرار و تلقین به جهت قدرت یافتن فرد بر کنترل خویشتن؛ چرا که دقت فرد در هر عمل، نوعی تمرین برای اعمال دیگر است.

2 _ ایجاد نظم و هماهنگی در بین نمازگزاران و ایجاد زمینه های نظم و جامعه پذیری.

3 _ اگر بنا باشد هر کس در هر عملی به نحو دلخواه عمل کند؛ نه تنها زمینه ای برای ارتباط افراد و همسویی آنان فراهم نمی

گردد؛ بلکه زمینه اختلاف، تفرقه، اعمال سلیقه ها و دوری افراد از یکدیگر فراهم می آید.

4 _ اگر با تمرینات نظامی آشنایی داشته باشید، در می یابید که تا چه میزان نظم و دیسیپلین در آن عرصه ها، حاکم است و این

کار تا چه اندازه در ایجاد روحیه نظم و انضباط در افراد تاثیر دارد.

دقت هایی که در مقدمات، مقارنات، شرایط، آداب و دیگر احکام آن می گردد؛ بر کلیه امور زندگی انسان، تأثیرات مثبت و ارزنده ای

دارد.

1- 1. سوره ذاریات، آیه 22.

2- 2. من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 325؛ التهذیب، ج 2، ص 322.

دلایل تبدیل قبله از بیت المقدس به کعبه کدام است؟

سال ها قبله مسلمانان، بیت المقدس بود. کعبه در آن زمان به صورت بتخانه در آمده بود و مصلحت نبود که اسلام آن را قبله عبادت

قرار دهد؛ ولی پس از هجرت، شرایطی پیش آمد که قبله مسلمانان از بیت المقدس، به مسجدالحرام تغییر یافت. یکی از علل آن

زخم زبان هایی بود که یهودیان به مسلمین می زدند و می گفتند: شما خودتان قبله ندارید و به سوی قبله ما نماز می خوانید!

رسول خدا(ص) از این موضوع ناراحت بود و انتظار گشایشی را از سوی خدا می کشید، تا آن گاه که آیات قرآن نازل شد و دستور

آمد که هر کجا هستید، رو به مسجدالحرام بایستید و نماز بخوانید. آیات تغییر قبله، در طول تاریخ به مسلمانان این درس را می

دهد که مستقل و آزاد باشند و زیر بار منت دیگران _ حتی در مسائل عبادی _ نروند و شرافتمندانه زندگی کنند.

این فرمان تغییر قبله، به علاوه امتحانی برای مسلمانان بود تا معلوم شود، چه کسانی مطیع و پیرو کامل دستورهای خدا و

پیامبراند و چه کسانی بهانه جویی و اعتراض می کنند.

بنابراین مسلمانان باید در عبادت، رو به کعبه کنند؛ حتی در کارهایی همچون خواب و خوراک خوب است به سمت قبله باشند. ذبح

حیوانات نیز باید رو به قبله باشد و گرنه گوشت آنها حرام می شود. این جهت گیری در همه امور به سوی کعبه، درس یکتاپرستی،

ایمان و به یاد خدا بودن را به مسلمانان می دهد، تا همواره توجه به خانه محبوب و معبود داشته باشند واز غفلت به در آیند. به

علاوه این سمت گیری به سوی قبله واحد، نظم و وحدتی شگفت انگیز و زیبا می آفریند و همه مسلمانان در هر جای دنیا، وقت

نماز به سوی آن کانون خدایی رو می کنند. اگر کسی از فراز آسمان ها به صفوف نماز گزاران کره زمین بنگرد، دایره های متعددی را

می بیند که مرکزیت همه آنها، «کعبه» است.

«توحید» نقطه تمرکز فکر، دل، جان و صفوف مسلمین است. از رهگذر توجه به قبله، علم هیئت، جغرافیا و جهت شناسی نیز در

میان مسلمانان رشد کرد. آری کعبه، یادگار مبارزات توحیدی حضرت ابراهیم و اسماعیل(ع) و حضرت محمد(ص) است. حضرت

مهدی(عج) نیز در قیام جهانی خویش، به کعبه تکیه می کند و به اصلاح جهان می پردازد. این کعبه است که برای نماز و نیایش،

قبله یک مسلمان قرار می گیرد.

نمازهای نافله چه اثری دارند؟

در روایت های پیشوایان دین تأکید بسیاری بر انجام دادن نافله ها شده است؛ زیرا آنها کاستی و نقصان باطنی نمازهای واجب

روزانه را جبران می کنند.

اثر کلی نوافل قرب به خدا و توجه و تذکر بیشتر و طبعا پاکی و دوری از گناه وغفلت است. در حدیث قدسی معروفی به نام «قرب

النوافل» آمده که خداوند فرمود: «بنده با نوافل به من نزدیک می شود تا جایی که من چشم او می شوم که با او می بیند وگوش او

می شوم که با او می شنود ودست او می شوم که با او کار انجام می دهد؛ یعنی، چشم و گوش و دست الهی پیدا می کند».(1)

در خصوص نماز شب آیات و روایات آثار زیادی را ذکر کرده اند؛ مثلاً: «مقام محمود و پسندیده در دنیا و آخرت اثر نماز شب شمرده

شده، همچنین نوافل موجب جبران نقص در فرائض می گردد».

برای رفع بی میلی و کسالت در نماز چه کنیم؟

1 _ با نشاط وضو گرفتن.

2 _ گزینش مکان مناسب.

3 _ اکتفا نمودن به واجبات نماز.

4 _ خواندن نماز به جماعت و در مسجد.

5 _ دقت در کسب مال حلال.

6 _ عدم توجّه به پیرامون و اطرافیان.

7 _ مطالعه درباره کیفیت نمازهای اهل بیت(ع) و اولیای خدا.

1- 1. سوره مائده، آیه 55.

چگونه می توانیم با نماز انس بگیریم؟

به نظر می رسد ما وقتی با نماز انس می گیریم که نخواهیم فقط وقت نماز بنده خدا باشیم و در سایر اوقات برده هوا و هوس و

دنیا، اگر در اوقات دیگر شبانه روز هم در ارتباط با خدابودیم و در فضای عبودیت خدا نفس کشیدیم و گام برداشتیم،با نماز هم سنخ

و مأنوس خواهیم بود؛چراکه در اوقات دیگر هم مشغول عبادت وارتباط با خدا به وسیله انجام دادن واجبات و ترک محرمات و پرهیز از

غفلت ها هستیم و آنها هم خود نوعینماز است. دراین صورت انس بانماز حاصل می شو

1- 1. بحارالانوار، ج 7، ص 267.

2- 2. نهج البلاغه، نامه 53.

برخی ها می گویند اگر خداوند مشکلات ما را حل نمی کند، ما هم نماز نمی خوانیم؛ آیا این درست است؟

فرض می کنیم که آنچه برخی می گویند مطلب صحیحی باشد که اگر خدا مشکل ما را حل نکند ما نماز نمی خوانیم؟ حال با توجه

به این فرض به مطالب زیر توجه شود:

الف _ اگر فقط کسانی که مشکلی ندارند، باید نماز بخوانند، در این صورت اکثر مردم نباید نماز بخوانند؛ چون هر یک به نحوی

مشکلی دارند. اگر یک جوان مشکل ازدواج و خانه دارد، بسیاری از ازدواج کرده ها و خانه دارها نیز ده ها مشکل دارند. حال آیا می

توان این مبنا را پذیرفت؟

ب _ نماز خواندن در برابر حل مشکلات؛ یعنی شاکر بودن در برابر احسان و لطف خداوند. حال می پرسیم آیا تاکنون خداوند نعمتی

به مانداده که در برابر آن شاکر باشیم؟! آیا نعمت وجود، سلامتی، عقل، حواس، خانواده و... آیا سزاوار نیست که در برابر نعمت

هایی که به ما داده او را شاکر باشیم تا او نیز نعمتش را بر ما افزون سازد.

ج _ آیا احتمال نمی دهید که مشکلات فعلی به جهت ناسپاسی های گذشته باشد؟! خداوند خود فرموده است: اگر «سپاس

گزاری کنید، نعمتتان را افزون می سازیم».(1)

آنچه گفتیم با توجه به فرض بود، ولی اگر از زاویه کامل تری به موضوع نگاه کنیم، خواهیم دید که نماز فلسفه ای دارد فراتر از موضوع

شکرگزاری و قدردانی نسبت به نعمت های خداوند نمازهای روزانه چراغ هایی است که در مسیر پر پیچ و خم زندگی روشن می

شود تا انسان در گردونه ها، سختی ها و ظلمت ها خود را نبازد و در مسیر راستی و درستی حرکت کند؛ ناامید نگردد و بر

مشکلات با توکل بر خداوند فائق آید.

1- 1. سوره ابراهیم، آیه 7.

فلسفه حجاب زنان در نماز چیست؟

و چرا زنان باید در نماز پوشش داشته باشند؟

حجاب و پوشش بانوان در نماز، علل و فلسفه های متعددی دارد ؛ از جمله:

الف _ این خود نوعی تمرین مستمر و همه روزه برای حفظ حجاب می باشد و یکی از عواملی است که در پاسداشت دائمی

پوشش اسلامی زن و جلوگیری از آسیب پذیری آن، نقش مهمی ایفا می کند.

ب _ وجود پوشش برای تمام بدن و داشتن پوششی مخصوص برای نماز، توجه و حضور قلب انسان را بیشتر می کند و از التفات

ذهن به تجملات و چیزهای رنگارنگ می کاهد و ارزش نماز را صد چندان می کند.

ج _ داشتن پوشش کامل در پیشگاه خداوند، نوعی ادب و احترام به ساحت قدس ربوبی است. از این رو برای مرد نیز دربر داشتن

عبا و پوشاندن سر در نماز، مستحب است.

افزون بر آن، حکم پوشش در نماز، با حفظ حجاب در برابر نامحرم تفاوت هایی دارد و با آن قابل مقایسه نیست ؛ مثلاً پوشاندن روی

پا در برابر نامحرم واجب است ؛ ولی در نماز _ بدون حضور نامحرم _ واجب نیست.

خداوند بی نیاز و غنی است و نیازی به عبادت و نماز ما ندارد اما خداوند رحیم و حکیم نماز را برای بهره مندی انسان ها قرار داده

است؛ زیرا:

1 _ ما انسان ها فقیر و محتاج هستیم و باید با ارتباط با خدای بی نیاز و مبدأ قدرت وکمال نیاز خود را برطرف کنیم؛ چنانچه لامپ ها

با ارتباط با منبع انرژی، نور می گیرند و نورافشانی می کنند.

2 _ غفلت و فراموشی یاد خدا، موجب انحراف ما در مسیر زندگی دنیا و ارتکاب زشتی ها می شود و «نماز» مانع این غفلت و آن

زشتی ها است. «اِنَّ الصلاهَ تنهی عن الفحشاء و المنکر».

به همین دلیل حضرت علی(ع) فرموده اند: «ذکر الله رأس مال کل مؤمن وربحه السلامه من الشیطان؛ یاد خدا سرمایه هر مؤمنی

است و سود آن سلامت از شیطان است.»(2)

پس نماز یک وسیله دفاعی و یک مبارزه عملی با دشمن نفس وشیطانی است.

3_ و بالاخره روح و روان آدمی که فطرتی الهی دارد با نماز و یاد

خدا آرام، می گیرد و در پرتو این اطمینان و آرامش، زندگی با نشاط و سرور و آرامش خواهد داشت. «الا بذکر الله تطمئن القلوب».(1)

آنگاه کسی که نماز نخواند، در دنیا و آخرت خسارت «غفلت» و «بی توجهی» خود را خواهد دید. در دنیا قلب پر اضطراب و ناآرام، و

خدای ناکرده ارتکاب زشتی ها، ودر آخرت جزای این

اعمال و آن نسیان یاد خدا.

1- 1. قرآن و روان شناسی، ص357.

2- 2. غررالحکم، ح 3621.

نماز برای به یاد خدا بودن ودوری از غفلت وپاکیزگی وطهارت جسم و روح انسانها قرار داده شده است وبرای آن که حالت «ذکر» و«یاد» دائمی باشد در اوقات مختلف شبانه روز لازم وواجب گردیده است: هنگام طلوع، نماز «صبح»، وسط روز نماز «ظهر و عصر» وشب هنگام، نماز «مغرب و عشا» خوانده می شود تا بندگان با این نمازها در اوقات مختلف همانند کسی که در شبانه روز چندین بار جسم خود را در چشمه زلال شست وشو می دهد و دائما آن رانظیف و پاکیزه نگه می دارد، روح و روان خود را با مبدأ اعلی ارتباط دهند و از او نور و نیرو بگیرند. (1)

گفتنی است که تجربه نشان داده که اگر مسائل تربیتی، تحت انضباط و شرایط معین قرار نگیرد، عده ای آنها را به دست فراموشی میسپارند و اساس آن به کلی متزلزل می گردد. این گونه مسائل، حتما باید در اوقات معین و تحت انضباط دقیق قرار گیرد تا هیچ کس عذر وبهانه ای برای ترک آن نداشته باشد؛ به خصوص این که انجام دادن این عبادات در وقت معین _ مخصوصا اگر به صورت دسته جمعی (جماعت) باشد_ دارای شکوه و تأثیر و عظمت خاصی خواهد بود که قابل انکار نیست و در حقیقت یک کلاس بزرگ انسان سازی را این وقت شناسی تشکیل می دهد.(1)

1- بحارالانوار، ج 74، ص402.

2-  برای آگاهی بیشتر ر.ک: سرالصلاه، امام خمینی، آداب الصلاه، میرزا جواد ملکی تبریزی.

1 _ هدف از نماز خواندن چیست و چرا باید در زمان های خاصی آن را به جا آورد؟

در نماز راز و رمز و اهداف چندی نهفته است و بدون آن که نماز در قالب و زمان خاص انجام شود آن اهداف تأمین نمی شود.

الف _ یاد و ذکر خدا؛ زیرا انسان موجود فراموش کاری است. بنابراین هر چند ساعت یک بار، با خواندن نماز، خدای سبحان را یادکرده و متذکر وجود لایتناهای او می شود.

ب _ وقتی انسان متذکر خدا بود و خدا را مراقب خویش دید، قهراً از انجام گناه و منکرات شرم و حیا می کند. بنابراین یکی از اهداف نماز، جلوگیری از فحشا و منکرات است: «ان الصلاه تنهی عن الفحشاءو المنکر».(1)

ج _ عبودیت و خشوع و خضوع در پیشگاه مقام ربوبیت؛ به طور مؤدب ایستادن، رکوع کردن، جبین بر خاک ساییدن، سجده ونشستن دو زانو و... همه نشانه های خضوع است. و این حقی است از سوی خدای سبحان که هر انسانی موظف به ادای آن است. توجّه داشته باشید که همین خشوع و خضوع، به تدریج در روح و جان ما اثر گذاشته و انسان را در برابر سایر افراد متواضع می کند. امام علی(ع) در نهج البلاغه می فرماید: «خدای سبحان نماز را مقرر داشت تا پیشانی از روی تواضع به خاک مالیده شود» و حضرت فاطمه(س) نیز می فرماید: «جعل اللّه الصلاه تنزیها لکم من الکبر؛ خداوند نماز را مقرّر داشت تا دامن انسان را از کبرو منیت پاک گرداند».(2)

د_ تشکیل جماعت ها؛ ویل دورانت می نویسد: «بر هیچ انسان منصفی پوشیده نیست که شرکت مسلمانان در نمازهای جماعت روزانه، چه اثر خوبی در وحدت و تشکّل آنها دارد. با کمی دقت می توان دریافت که در سایه همین جماعت ها و جمعه ها است که انسجام و اتحادی در اقشار مختلف ایجاد می شود و در سایه آن برکات و ارزش هایی وجود دارد. از کارهای عمرانی یک منطقه گرفته تا راه حل سایر مشکلات افراد و جامعه».

ه _ شادابی روح انسان؛ نماز در ساخت روح انسان، همان نقشی راایفا می کند که نرمش و ورزش در ساخت جسم انسان ایفا می نماید. اگر کسی ورزش رابرای مدت طولانی ترک کند، کم کم بدنش دچار یک نوع سستی و کسالت می شود و چه بسا سلامت خود را از دست بدهد. بنابراین انسان باید روزانه یا لااقل هفته ای چند ساعت، به راهپیمایی و ورزش بپردازد تا به تدریج جسم را سالم و شاداب سازد. روح انسان نیز چنین نیازی دارد، باید هر روز این نیایش و سرود مذهبی و اسلامی تکرار گردد تا به تدریج سلامت و شادابی روح انسان در سایه یاد حق احراز گردد.

خلاصه آن که اهداف نماز _ که دارای ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است _ بدون این که نماز در زمان معین و با نظم خاص انجام شود، تامین نمی گردد.

1- 1. سوره عنکبوت، آیه 45.

2- 2. بحارالانوار، ج 29، ص223.