سوره الفاتحة, آیه 4

1\4 «4» مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ (خدایی كه) مالك روز جزاست.


نكته ها:

مالكیّت خداوند، حقیقی است و شامل احاطه و سلطنت است، ولی مالكیّت های اعتباری، از سلطه ی مالك خارج می شود و تحت سلطه ی واقعی او نیست. «مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ»
با آنكه خداوند مالك حقیقی همه چیز در همه وقت است، ولی مالكیّت او در روز قیامت و معاد جلوه ی دیگری دارد؛

*در آن روز تمام واسطه ها واسباب نسبت به كفار قطع می شوند. «تَقَطَّعَتْ بِهِمُ اَلْأَسْبابُ» [1]
*نسبت ها و خویشاوندی ها نسبت به كفار از بین می رود. «فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ» [2]
*برای كفار مال و ثروت و فرزندان، سودی ندارند. «لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ» [3]
*بستگان و نزدیكان نیز فایده ای نمی رسانند. «لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحامُكُمْ» [4]
*نه زبان كفار، اجازه عذر تراشی دارد و نه فكر آنها، فرصت تدبیر. تنها راه چاره لطف خداوند است كه صاحب اختیار آن روز است. لفظ «دین» در معانی گوناگون به كار رفته است:

الف: مجموعه ی قوانین آسمانی. «إِنَّ اَلدِّینَ عِنْدَ اَللّهِ اَلْإِسْلامُ» [5]
ب: عمل و اطاعت. «لِلّهِ اَلدِّینُ اَلْخالِصُ» [6]
ج: حساب و جزا. «مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ» «یوم الدّین» در قرآن به معنای روز قیامت است كه روز كیفر و پاداش می باشد. «یَسْئَلُونَ أَیّانَ یَوْمُ اَلدِّینِ» [7]

می پرسند روز قیامت چه وقت است؟ قرآن در مقام معرّفی این روز، می فرماید: «ثُمَّ ما أَدْراكَ ما یَوْمُ اَلدِّینِ. `یَوْمَ لا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَیْئاً وَ اَلْأَمْرُ یَوْمَئِذٍ لِلّهِ» [8]
(ای پیامبر! ) نمی دانی روز دین چه روزی است؟ روزی كه هیچ كس برای كسی كارآیی ندارد وآن روز تنها حكم و فرمان با خداست.

«مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ» نوعی انذار و هشدار است، ولی با قرار گرفتن
در كنار آیه ی «اَلرَّحْمنِ اَلرَّحِیمِ» معلوم می شود كه بشارت و انذار باید در كنار هم باشند.
نظیر آیه شریفه دیگر كه می فرماید: «نَبِّئْ عِبادِی أَنِّی أَنَا اَلْغَفُورُ اَلرَّحِیمُ. `وَ أَنَّ عَذابِی هُوَ اَلْعَذابُ اَلْأَلِیمُ» [9]
به بندگانم خبر ده كه من بسیار مهربان و آمرزنده ام، ولی عذاب و مجازات من نیز دردناك است.
همچنین در آیه دیگر خود را چنین معرّفی می كند: «قابِلِ اَلتَّوْبِ شَدِیدِ اَلْعِقابِ» [10]
خداوند پذیرنده ی توبه مردمان وعقوبت كننده ی شدید گناهكاران است.
در اوّلین سوره ی قرآن، مالكیتَ خداوند عنوان شده است، «مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ» و در آخرین سوره، مَلِكیت او. «مَلِكِ اَلنّاسِ»

پیام ها:

1- خداوند متعال، از جهات مختلف قابل عبادت است و ما باید حمد و سپاس او را به جا آوریم. به خاطر كمال ذات و صفات او كه «الله» است،
به خاطر احسان و تربیت او كه «رَبِّ اَلْعالَمِینَ» است و به خاطر امید و انتظار رحم و لطف او كه «اَلرَّحْمنِ اَلرَّحِیمِ» است
و به خاطر قدرت و هیبت او كه «مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ» است.

2- قیامت، پرتوی از ربوبیّت اوست. «رَبِّ اَلْعالَمِینَ. . . مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ»

3- قیامت، جلوه ای از رحمت خداوند است. «اَلرَّحْمنِ اَلرَّحِیمِ `مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ»

«مالِكِ یَوْمِ اَلدِّینِ» بیانگریکی دیگر از مهم ترین ارکان ایمانی و مسائل اعتقادی ما مسلمانان است که همان عقیده به روز قیامت و دنیای دیگر(معاد) باشد.

چرا از قيامت تعبير شده به روز دين « يَوْمِ الدِّينِ » ؟
دين در اينجا به معناي جزاست ،از آنجا كه اصلي ترين كار
در آنروز رسيدگي به تك تك اعمال و كيفر و پاداش آنهاست ،آنرا يوم الدين ناميده اند.
روزي كه تو آمدي به دنيا عريان
بودند همه خندان و تو بودي گريان
كاري بكن اي دوست كه وقت مردن
باشند همه گريان و توباشي خندان

قرائتی/ تفسیر سوره حمد الفاتحه، مالک یوم الدین / آیه 4 چهار

[1] . بقره، 166.
[2] . مؤمنون، 101.
[3] . شعراء، 88.
[4] . ممتحنه، 3.
[5] . آل عمران، 19.
[6] . زمر، 3.
[7] . ذاریات، 12.
[8] . انفطار، 18- 19.
[9] . حجر، 49- 50.
[10] . غافر، 3.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: