نقش معلمان در پیروزى انقلاب اسلامى ایران

 «جاء الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهوقا»
انقلاب اسلامى ایران یکى از بزرگترین رویدادهاى تاریخى در قرن بیستم است. جهان در سال 1357 شمسى شاهد ظهور یک جهان بینى و خیزش یک ایدئولوژى با نام انقلاب اسلامى شد. قطعا در حافظه تاریخى ملت ایران و ملل دنیا خواهد ماند که رادمردى از تبار ائمه(ع) و فقط با پشتوانه ایمان، با مبارزات پانزده ساله خود توانست تمام افکار جهانیان را به خود جلب نماید. او در آخرین یادگارى هاى خود مى گوید: این انقلاب دستاورد میلیونها انسان ارزشمند است. این انقلاب سیطره استعمار را در ایران براى همیشه از بین برد و سعادت فرزندان کشور را بیمه نمود. رهبرى فرهمند کاریزماتیک با رویکرد اسلامى امام خمینى توانست بر کلیه فرمولهاى حسابگرانه غربى ها در جهان پیروز گردد. او علاوه بر اینکه خود را سرباز دین و مکتب مى دانست، از مشروعیت مردمى نیز بهره مى جست و رفراندوم او براى تائید انقلاب اسلامى یکى از بى نظیرترین جلوه هاى حضور مردم در عرصه اجتماعى است.
یاد آن روزى که بهمن گل ببار آورده بود
وان زمستانى که مستان را بهار آورده بود
یاد باد آن دل تپید ن هاى مشتاقان یار
وان عجب نقشى که آن زیبانگار آورده بود
ما بر این اعتقادیم که انقلاب اسلامى ریشه اى کاملا فرهنگى دارد على رغم اینکه واقفیم حضور فرهنگى غرب از جمله آمریکا و انگلیس در ایران یک توالى چند صد ساله دارد، اما این حضور در دهه هاى قبل از پیروزى انقلاب رنگ و جلوه ویژه اى به خود گرفته بود. تسلط فرهنگى و حقوقى و تدوین قانون کاپیتولاسیون، پوشش کاملا غربی، در محاق ماندن و در حاشیه ماندن فرهنگ دینى که با باور مردم گره خورده بود سبب شد تا عاملین فرهنگى کشور یعنى فرهنگیان و معلمان در خط مقدم مبارزه به جنب و جوش بیفتند. هزاران فرهنگى از جمله دانش آموزان با تاسى به پیام آور انقلاب یعنى امام خمینی، خود را براى حضورى چشمگیر آماده مى کردند. شرکت در مجالس و محافل بحث، بسط ایدئولوژى انقلاب، تنویر تفکر انقلابی، مبارزه با فقر فرهنگی، سوق دادن اذهان به تمدن دینى ایرانی، مقابله با توطئه هاى فرهنگی، پرهیز دادن جوانان و نوجوانان از جذابیتهاى فرهنگى غرب از جمله سینما و مجالس لهو و لعب، تبیین خودباورى در جوانان و نوجوانان، تحلیل اندیشه هاى نویسندگان غرب ستیز و دهها مولفه دیگر که زحمت پرداخت آن را معلمان به دوش مى کشیدند. مى دانیم چه بسیار معلمانى که در این راه از جان خویش نیز گذشتند حتى مى توان چندین استان کشور را نام برد که اولین شهید آن نیز از بین معلمان بوده است.
رسالت دیگر معلمان که بر خلاف سرمایه گذارى غرب در ایران عملى شد پس از ورود امام به ایران بود. پس از پانزده سال فراق و دوری، این بزرگمرد تاریخ به وطن خود بازگشت.
رواق منظر چشم من آشیانه توست
کرم نما و فرود آ که خانه خانه توست
دوران بسیار سخت و دشوارى بود اما براى طراحان و صاحبان انقلاب، شیرین. نقش آگاه سازى و حمایتى فرهنگیان با رویکرد تازه اى آغاز شد. در این برهه حساس، فرهنگیان از معدود قشرهایى بودند که مى‌توانستند مسئولیت‌هاى نهادهاى انقلابى و ادارى را به عهده بگیرند و در دوران تثبیت انقلاب اسلامى نقش بى بدیل معلمان بر کسى پوشیده نیست. معلمى با همه سادگى هایش رئیس جمهور مى شود و معلمى دیگر نخست وزیر؛ او شهید همیشه زنده رجایى و یار وفادارش شهید باهنر مى باشد.
نظم، تواضع، انصاف، عدالت، مدارا، معنویت، خلوص، قناعت، آزاد اندیشی، عدم تکلف، صبوری، خیرخواهی، پرکاری، تعادل در اندیشه و روش و منش خوب و هر آن چیزى که معلم شهید مطهرى در کتاب معلم نمونه ذکر مى کند، در شهید گرانقدر رجایى حلول مى نماید و او مرد دیگرى درتاریخ زرین انقلاب اسلامى مى شود و افتخارى براى فرهنگیان که همیشه به عنوان الگو برایشان باقى مى ماند.
معلمان متعهد تصمیم مى گیرند در شرایط سخت انقلاب خود را براى تصدى نهادها و مسئولیت‌ها آماده کنند و تعداد بى شمارى از این وزارتخانه، مامور در نهادهاى سیاسی، اجتماعى فرهنگى مى شوند که همچنان ادامه دارد. یعنى در پرونده انقلابیون ایران اگر بررسى به عمل آید، معلمان نقش پررنگى را ایفاء کرده اند که در هر حال به عنوان یادگار در اذهان مانده است.
غربى ها از جمله پیر استعمارگر و آمریکاى متجاوز در سالهاى قبل از پیروزى انقلاب اسلامى و بعد از آن تنها راه مقابله با ملتها را در حوزه فرهنگ و اندیشه مطالعه کرده اند. آنها دریافتند؛ تنها حوزه اى که اگر آسیب ببیند و این آسیب دیدگى مى تواند به بهاى ریزش و از هم پاشیدگى ساختار یک حکومت منجر شود، حوزه فرهنگى است. از این حیث سعى نمودند از طریق رسانه ها و فراورده هاى فرهنگی، کتاب، فیلم، لباس، مد و... وارد شوند. در این میان آنهایى که با بیست میلیون جوان و نوجوان مستقیما در ارتباط بودند معلمان بودند و همچنان معلمان هستند. انسانهایى که على رغم دورماندن از حقوق اجتماعى خود نسبت به دیگر اقشار، با نجابت و تعهد بر سرمنشور و پیمان خویش باقى ماندند! زیرا هدف مقدس، تعهد آور است و تعهد، مسئولیت مى آفریند و مسئولیت بدون رنج، معنى واقعى خود را پیدا نمى کند. مسئولیت خطیرى که معلمان در بدو انقلاب اسلامى با آن روبرو بودند تغییر در نوع گفتمان و ادبیات انقلاب اسلامى بود. همچنان بعد از پیروزى انقلاب نیز این ادبیات دستخوش حوادث بود. گروهها و دسته بندیهاى مختلف با لباس مدافع انقلاب، خود را در آستین انقلاب پنهان نموده و سعى مى کردند در کانون جوانان و نوجوانان نفوذ نمایند که در این میان، فرهنگیان با تجلیل و تجزیه صحیح انقلاب در سرکلاسها اطمینان و اعتماد بیشترى را از طرف دانش آموزان به خود جلب کردند. پر بیراهه نیست که بگوییم کانونهاى فرهنگى از جمله رسانه ملى صدا و سیما، وزارت ارشاد اسلامی، آموزش عالی، وزارت امور خارجه برگرفته از انسانهاى بى توقع یعنى معلمان رقم خورده است. و چه حدیث آشنایى است که امروز اگر هر مسئولى را در حوزه دانایى محورى مورد مطالعه قرار دهیم افتخارات خود را با نام معلمى معرفى مى نماید. امام بزرگوار نهاد آموزش و پرورش را مهمترین رکن حیات فرهنگى و موثرترین عامل رشد اجتماعى مى دانستند و معتقد بودند سنگر واقعى اصلاحات اجتماعى و حافظ باورهاى دینی، مدارس هستند. معلمان مسئولیت خطیر این فرآیند را به‌عهده دارند و بارها و بارها بر این امر تاکید مى نمودند. با همه تفاسیر، انقلاب اسلامى مدیون هزاران شهید گمنامى است که دغدغه عدالت و فرهنگ داشتند، آرامش شب آنان به یقین، انتخاب راه روشن فرزندان این مرز و بوم بود. حفاظت آنان از انقلاب اسلامى تلاش براى ««همه فهمی»» انقلاب بود. آرزوى آنان این بود که بتوانند یک ایرانى پرورش دهند که درتوسعه ایران نقش آفرین شود. مصرانه به وحدت کلمه و رشد انسانى انقلاب مى اندیشیدند. اگر امروز کتابی... نوآورى و ادبیات ایرانى را مى توانیم به جهانیان معرفى کنیم باید بدانیم حاصل تلاش هاى بى صداى اسلاف فرهنگى ما بوده است؛
پا در کلاس بگذار تا جسم، جان بگیرد
احساس زنده بودن در من توان بگیرد
من باشم و دوباره، سرسبزى سرودن
خاموشى عواطف در من زبان بگیرد
بر تخته هاى تیره خطى کشیده از نو
خطى که شعله آن در آسمان بگیرد
منابع و مآخذ:
1- قرآن کریم
2- معلم نمونه (سیرى در اندیشه هاى تربیتى شهید مطهری) تالیف على تاجدینی، انتشارات تاویل - چاپ سوم، ‌زمستان 80
3- محرم راز، اشعار عرفانى حضرت امام، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1369
4- وصیت نامه حضرت امام خمینی(ره)
5- نوسازى جامعه از دیدگاه امام خمینی، محمد حسن حسنی، انتشارات موسسه چاپ و نشر عروج، چاپ دهم، زمستان 78
6- حضور، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جلد 12 و 28