«عیسی به دین خود و موسی هم به دین خود» آیا این ضرب المثل درست است؟ آیا با آموزه های قرآن و اسلام تضادی ندارد. اولا باید بگوییم که این ضرب المثل یک ضرب المثل اشتباه است؛ زیرا که دین حضرت عیسی (علیه السلام) با دین حضرت موسی (علیه السلام) در یک راستا هستند. چنانکه در روایتی از امام صادق (علیه السلام) از قول حضرت عیسی (علیه السلام) آمده که: «برادرم موسی (علیه السلام) می فرمود: قسم دروغ نخورید، ولی من می گویم سوگند راست هم نخورید. حواریون گفتند: بیشتر برای ما بگو، حضرت فرمود: موسی (علیه السلام) می فرمود: زنا نکنید من می گویم حتی فکر زنا را هم نکنید.» و در ثانی با برخی از آیات قرآن در تضاد است.

 آیات

آیات مربوط به ارسال رسل. اصلا پیامبران و از جمله پیامبر ما برای این آمدند که مردم را به راه توحید دعوت کنند. در باره ابلاغ پیامبر می خوانیم: «او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می خواند و آنها را تزکیه می کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!(جمعه/2) و اگر بنا را بر این ضرب المثل بگذاریم، فلسفه بعثت انبیاء زیر سوال می رود؛ زیرا پیامبران آمدند و برخلاف مفاد ضرب المثل مورد مناقشه، مردم را به راهی مشخص که همان راه توحید باشد رهنمون کنند. جدای از این نکته، ما در دین اسلام فریضه ای به اسم امر به معروف و نهی از منکر داریم که اشتباه بودن این ضرب المثل را فریاد می کشد. «و باید از شما گروهی باشند که [همه مردم را] به سوی خیر [اتحاد، اتفاق، الفت، برادری، مواسات و درستی ] دعوت نمایند، و به کار شایسته و پسندیده وادارند، و از کار ناپسند و زشت بازدارند؛ و اینانند که یقینا رستگارند.»(آل عمران/104)  اینها درست؛ ولی هر کسی بخواهد نماز و دعا بخواند، نیاز چندانی به امر و نهی ندارد و اگر هم اهل اینها نباشد، با هزار امر و نهی نمازخوان نمی شود.

مشکل اصلی این است که دین را در نماز خواندن و مانند آن خلاصه کرده ایم و از یاد برده ایم که قرآن جدا از دستورات فردی، دستورات اجتماعی نیز دارد، و برای جلوگیری از منکرات اجتماعی، مجازاتی را در نظر گرفته است. مثلا قرآن برای از بین بردن گناه سرقت در جامعه در آیه 38 مائده دستور به قطع دست دزد(با شرایط خود) داده است و هکذا خیلی از گناهان دیگر. عمل به این دستورات از طرف حکومت اسلامی، در راستای امر به معروف و نهی از منکر است. مثال دیگر، اگر کسانی در قالب گشت ارشاد و امثال آن نباشند که هنجارشکنان(کسانی که حیا و عفت را رعایت نمی کنند) را با شرایط مناسب امر و نهی کنند، طبعا مشکلات اخلاقی، تبعات کشنده تری بر اجتماع خواهد گذاشت.  باید اعتراف کنیم که ضرب المثل مورد مناقشه، ضرب المثلی انحرافی است.