تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
حقوق اجتماعى و سياسى زنان
22) از ديدگاه قرآن كريم، زنان در مسائل اجتماعى و سياسى از چه حقوقى برخوردارند؟
پاسخ:قرآن كريم همان گونه كه در ديگر امور براى زن شخصيت حقوقى قائل است، در مسائل اجتماعى و سياسى نيز براى او شخصيت حقوقى قائل است؛ از اين رو دخالت زن را مانند مرد در همه فعاليتهاى اجتماعى و شئون سياسى، تا آنجا كه
خلاف شئون او نباشد، جايز مى داند و هيچ فرقى ميان آن دو نمى گذارد؛ براى مثال يكى از مسائل سياسى و اجتماعى، مسئله بيعت است كه قرآن كريم آن را به عنوان نمونه اى از فعاليت هاى اجتماعى و سياسى براى زن ذكر كرده كه نشان مى دهد زنان مؤمن بعد از فتح مكّه با پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم بيعت كردند و ايشان به فرمان خداوند، رعايت شروط را مبناى اين بيعت قرار داده است: «يا ايّها النّبى اذا جاءك المؤنات يبايعنك على اَنْ لايشركْنَ با للّه شيئاً و لايَسرقْنَ و لايزنين و لايقْتُلن اولادهنّ و لايأتين ببهتانٍ يفترينه بين ايديهنّ و ارجلهنّ و لايعصينك فى معروف فبايعهنّ و استغفرلهنّ اللّهَ انّ اللّه غفورٌ رحيم»؛[20]اى پيامبر! زنان مؤن هنگامى مى توانند نزد تو آيند و با تو بيعت كنند كه چيزى را شريك خداوند قرار ندهند، دزدى نكنند، آلوده زنا نشوند و فرزند خود را نكشند و تهمت و افترايى پيش دست و پاى خود نياورند و در هيچ كار شايسته اى از فرمان تو سرپيچى نكنند و با آنها بيعت كن و براى آنها از درگاه خداوند طلب آمرزش نما؛ زيرا خداوند آمرزنده و مهربان است.
بنابراين، زن مى تواند در همه مسائل سياسى و اجتماعى فعاليت كند؛ زيرا از هر نوع آزادى اجتماعى در بيان و قلم، حقوقى مساوى با حقوق مردان دارد. او مى تواند مشاغل مناسبى براى خود در اجتماع انتخاب كند و از حقوق برابر با مردان برخوردار باشد؛ همان گونه كه از آيه ذيل برمى آيد: «لِلرِّجالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ»؛[21]براى مردان و زنان از آنچه به دست مى آورند سهمى است [و نبايد حقوق هيچ يك پايمال گردد]؛ البته زن به سبب ويژگى هايش نمى تواند عهده دار مناصبى مانند امامت، رهبرى و قضاوت باشد كه در فصل هاى آينده به آنها خواهيم پرداخت.[22]
مهاجرت از جمله فعاليت هاى سياسى زنان در صدر اسلام است كه در برخى آيات به آن اشاره شده و در شأن نزول آيه 10 سوره ممتحنه گفته شده است كه ام كلثوم دختر عقبة بن ابى محيط با پاى پياده از مكه به مدينه مهاجرت كرد و هنگامى كه مشركان براى برگرداندن او به مدينه آمدند اين آيه شريفه نازل شد: «فَاِن عَلِمتُموهُنَّ مُؤمِنـتٍ فَلا تَرجِعوهُنَّ اِلَى الكُفّارِ لا هُنَّ حِلٌّ لَهُم ولا هُم يَحِلّونَ لَهُنَّ»؛[23]هر گاه آنان را مؤمن يافتيد آنها را به سوى كفار باز نگردانيد؛ نه آنها براى كفار حلال هستند و نه كفار براى آنها.
پس تمجيد قرآن از مهاجران و مجاهدان با مال و جان در راه خدا و ترغيب آنان به هجرت در راه خدا فقط به مردان اختصاص ندارد؛[24] چراكه خطاب «يا ايها الذين آمنوا» عام است و شامل همه مؤمنان اعم از زن و مرد مى شود؛[25] از اين رو مى فرمايد: «اَنّى لا اُضيعُ عَمَلَ عـامِلٍ مِنكم من ذَكَرٍ اَو اُنثى»[26]من عمل هيچ عمل كننده اى از شما را زن باشد يا مرد، ضايع نخواهم كرد.
احاديث بسيارى از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل شده است كه از جواز شركت زنان در جنگ حكايت دارد به گونه اى كه برخى از محدثان بابى خاص تحت عنوان غزوة النساء مع الرجال، النساء فى الحرب قرار داده اند.[27] انس بن مالك از پيامبر نقل كرده است كه ام سليم و زنانى از انصار به همراه پيامبر صلى الله عليه و آله در جنگ شركت كرده بودند و كار آب رسانى و مداواى مجروحان را بر عهده داشتند.
درباره صفيه (عمه گرامى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله) نيز آمده است: هنگامى كه لشكريان پيامبر صلى الله عليه و آله در جنگ احد شكست خوردند، صفيه نيزه اى به دست گرفت و
در مقابل دشمن ايستاد؛ به همين دليل به «يا زبير المرأه» از سوى پيامبر مورد خطاب قرار گرفت.[28]
نمونه بارز فعاليت هاى سياسى ـ اجتماعى زنان، دفاع حضرت فاطمه (عليهاالسلام) از حريم ولايت است كه در بسيارى از كتب تاريخى بيان شده[29] و نيز حضور ايشان به همراه ديگر زنان در جنگ احد و مداواى مجروحان به خصوص بستن زخم هاى پيامبر صلى الله عليه و آله.[30] از آنجا كه فاطمه زهرا (عليهاالسلام) معصومه است و عمل ايشان حجت شرعى براى تمام مؤمنان به شمار مى رود مى تواند رفتار ايشان در خصوص فعاليت هاى سياسى ـ اجتماعى الگويى براى زنان جامعه اسلامى باشد، همچنين حضور فعال زنان در داستان كربلا تأييدى ديگر بر اين نقش است.
[1] . سوره نساء، آيه 19.
[2] . سوره طلاق، آيه 6.
[3] . سوره نساء، آيه 34.
[4] . همان، آيه 4.
[5] . همان، آيه 36.
[6] . سوره انعام، آيه 151.
[7] . سوره بقره، آيه 83.
[8] . سوره بقره، آيه 215.
[9] . سوره اسراء، آيه 23.
[10] . سوره لقمان، آيه 15.
[11] . سوره اسراء، آيه 24.
[12] . سوره اسراء، آيه 24.
[13] . سوره ابراهيم، آيه 41.
[14] . سوره نساء، آيه 135.
[15] . سوره عنكبوت، آيه 8.
[16] . تفسير كوثر، ج 1، ص 539؛ اطيب البيان فى تفسيرالقرآن، ج 2، ص 457؛ ترجمه و تفسير رهنما، ج 1، ص 50.
[17] . سوره نساء، آيه 32.
[18] . همان، آيه 4.
[19] . همان، آيه 7.
[20] . سوره ممتحنه، آيه 12.
[21] . سوره نساء، آيه 32.
[22] . يعقوب جعفرى، تفسير كوثر، ج 1، ص 540.
[23] . مجمع البيان، ج 9، ص 453.
[24] . سوره انفال، آيه 72.
[25] . جوادى آملى، زن در آيينه جلال و جمال، ص 170.
[26] . سوره آل عمران، آيه 195.
[27] . ر.ك: سنن ترمذى و سنن ابن ماجه.
[28] . محمد عمر الحاجى، النساء شقائق الرجال، ص 207؛ ر.ك: سير اعلام النبلاء، ج 1، ص 180 و ج 2، ص 304.
[29] . جوادى آملى، زن در آيينه جلال و جمال، ص 406 ـ 412.
[30] . ر.ك: الكامل، ج 4، ص 303؛ ر.ك: سبل الهدى و الرشاد، ج 4، ص 9؛ كتاب الفتوح ابن اعثم، ج 1، ص 201.
نظرات شما عزیزان:
