برای اینکه انسان روزه دار بتواند از این میهمانی بزرگ الهی بهره مند گردد، لازم است آداب آن را رعایت نماید. این آداب بسیار است؛ ولی مهم ترین آنها عبارتند از:

اول: پرهیز از حرام؛ ارتکاب هر نوع فعل حرام، از ارزش روزه می کاهد، بنابراین بهترین کار در ماه رمضان، ترک حرام است. امیرمؤمنان علی (ع) می فرماید: در پایان سخنرانی مهم پیامبر(ص) دربارۀ ماه رمضان، برخاستم و عرض کردم: «یا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْر؛ ای پیامبر خدا! بهترین کارها در این ماه چیست؟» فرمود: «یا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ؛ ای اباالحسن! بهترین اعمال در این ماه، اجتناب از حرامهای خداست. »[1]

جابر جعفی از امام باقر (ع) روایت کرده است که رسول خدا (ص) به جابر بن عبدالله انصاری فرمود: «یا جَابِرُ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ مَنْ صَامَ نَهَارَهُ وَ قَامَ وِرْداً منْ لَیلِه وَ عَفَّ بَطْنَهُ وَ فَرْجَهُ وَ کفَّ لِسانَهُ خرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کخُرُوجِهِ مِنَ الشَّهْرِ؛ ای جابر! این ماه رمضان است. هر کس روزش را روزه بدارد و بخشی از شبش را به عبادت مشغول شود و شکم و دامنش را پاک نگهدارد و زبانش را حفظ کند، از گناهانش خارج می گردد، همان گونه که از این ماه خارج می شود. جابر عرض کرد: ای رسول خدا! این حدیث چه نیکوست! حضرت فرمود: ای جابر! این شرایط چقدر سخت است!»[2]

از حضرت زهرا (ع) روایت شده است: «مَا یصنَعُ الصائِمُ بِصِیامِهِ إِذَا لَمْ یصُنْ لِسَانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوَارِحَهُ؛[3] اگر روزه دار زبان، گوش، چشم و اعضایش را [از حرام] حفظ نکند، با روزه اش چه کند؟»

از رسول خدا (ص) روایت شده است: «مَنْ تَأَمَّلَ خَلْفَ امرَأَةٍ حتَّی یتَبَینَ لَه حَجْمُ عِظَامِهَا مِنْ وَرَاءِ ثِیابِهَا وَ هُوَ صَائِمٌ فَقَدْ أَفْطَرَهُ؛[4] کسی که در حال روزه پشت سر زنی با دقت نگاه کند، به حدّی که حجم استخوان بندی زن از پشت لباس برای او معلوم شود، در واقع روزه اش را افطار کرده است. »

پی نوشت