در حقیقت قرآن کسانی را که دارای شخصیت‌های ناهنجار، نامتعادل و بی ثبات هستند، از جمله عیب جویان بر می شمارد؛ زیرا کافران و منافقان نیز همانند مجرمان، گناهکاران، بزهکاران و فاسقان از بیماری‌های چندی از جمله عدم قدرت تحلیل درست واقعیت‌ها و حقایق و مانند آن رنج می‌برند که آثار آن در رفتار و کردار آنان نیز به اشکال مختلف ظهور می‌کند.

آثار و پیامدهای عیب جویی

عیب جویی دارای آثار و پیامدهای دنیوی و اخروی، فردی و اجتماعی است؛ از جمله آن‌ها می‌توان به محرومیت از هدایت الهی و نیز محرومیت از مغفرت الهی و عدم تاثیر حتی استغفار مکرر پیامبر (صلی الله علیه وآله) نسبت به آنان اشاره کرد. (7) کشاندن آدمی به سوی رفتارهای زشت و بدتر که زمینه ساز ظلم و ستم به دیگری می‌شود، از دیگر پیامدهای عیب جویی است. (8) همچنین موجب می‌شود تا آدمی تنها جنبه‌های منفی را ببیند و از جنبه‌های مثبت باز ماند، از این رو در دام فسق و فجور می‌افتد؛ زیرا همه جامعه را در حالتی از فسق و فجور می‌یابد و اندک اندک میل باطنی وی نیز به سوی فسق و فجور کشیده می‌شود و خود نیز در دام آن می‌افتد. (9)

زمینه‌های عیب جویی

احساس کمبود شخصیت و عدم تعادل آن که سبب می‌شود فرد نسبت به خود احساس نامطلوبی داشته و احساس حقارت، کمبود، ناتوانی، سستی و مانند آن در وجودش زیاد شود، از جمله زمینه‌های به وجود آمدن عیب جویی است. تفکر نادرست و بینش باطل و نگرش غلط، بخل و زمینه‌های آن در اشخاص (10) و ثروت اندوزی و دنیاگرایی که سخن چینی و تمسخر و استهزای دیگران می انجامد (11) نیز از دیگر زمینه‌های عیب جویی است که قرآن به آن‌ها اشاره کرده است. همچنین کفر به خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله و آموزه‌های وحیانی و تکذیب رسالت پیامبران و آموزه‌های آنان را عامل مهمی در عیب جویی می شمارد؛ زیرا بینش و نگرش باطل و نفی آموزه‌های حقانی الهی، آدمی را به سوی دنیاگرایی و ثروت و قدرت اندوزی می‌کشاند و او را وادار می‌کند که نسبت به کسانی که از آن بی بهره هستند و یا به کارهای نیک و بخشش و انفاق می‌پردازند، خرده گیری و عیب جویی کند. (12)

راه درمان عیب جویی

تحریم عیب جویان و پیروی نکردن از سخنان و رفتار آن‌ها، سعی و تلاش در تغییر بینش و نگرش آنان و ترغیب به انجام کارهای خیر و نیک از جمله روش‌هایی است که می‌توان به وسیله آن‌ها به درمان عیب جویی و عیب جویان پرداخت.

پی نوشت ها:

1. حجرات: 11.

2. توبه: 79 و 80.

3. ر. ک: توبه: 77 و 79 و مطففین: 29 و 30 و 36.

4. مطففین: 29 و 30.

5. قلم: 8 و 11.

6. توبه: 77 و 79.

7. توبه: 80-77.

8. حجرات: 11.

9. توبه: 80-77.

10. توبه: 79-76.

11. همزه: 1 و 2.

12. ر. ک: توبه: 80-77؛ مطففین: 36-29 و قلم 8 و 11.

زهرا رضاییان

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: