یکی از مسائلی که بین کودکان و نوجوانان مشاهده میشود لجبازی آنهاست.
آفتاب: لجبازی رفتاری نامطلوب است که به شکل آسیب رساندن به خود و دیگران، دشنامگفتن، گریهکردن، فریاد کشیدن و شکستن وسایل به چشم میخورد. این رفتار در حد کم طبیعی است، اما اختلالی وجود دارد به نام اختلال لجبازی و نافرمانی (ODD) که مهمترین مشخصه آن نافرمانی بیش از حد است.
معمولا رفتارهای منفی گرایانه و لجبازی بهشکل یکدندگی مستمر، مقاومت در برابر دستورالعملها و تمایل نداشتن به صلح و سلطهپذیری یا جر و بحث با بزرگسالان و همسالان ظاهر میشود.
این اختلال بین دو تا ۱۶ درصد کودکان دیده میشود و تا قبل از بلوغ در پسران شایعتر است و از قبل از هشت سالگی و معمولا تا اوایل نوجوانی دیده میشود. برای تشخیص لازم است چهار یا بیش از چهار مورد از نشانههای زیر حداقل به مدت شش ماه دوام داشته باشد:
براحتی از کوره در میرود، با بزرگسالان مشاجره میکند، به طور فعال از انجام خواستهها سرپیچی میکند، قواعد و مقرراتی را که بزرگسالان اعلام میکنند، نادیده میگیرد، از روی عمد موجب ناراحتی دیگران میشود، دیگران را به خاطر اشتباهات یا بدرفتاری خودش سرزنش میکند، حساس و زودرنج است، خشمگین و اوقات تلخ است، کینهتوز و انتقامجو است.
عوامل مختلفی از قبیل فضای خانواده؛ تعارضات و مشاجراتی که بین پدر و مادر وجود دارد؛ نوع ارتباط والد ـ فرزند؛ عدم برخورداری از نظم و برنامههای تفریحی و قوانین سختگیرانه والدین از جمله عوامل موثر در بروز این اختلال است.