استکبار، معنای وسیعی دارد. در قرآن هم، شاخه ها و مشتقات استکبار، مکرر به کار رفته است. خود کلمه ی استکبار هم، در قرآن به کار رفته است. به نظر می رسد که استکبار، غیر از تکبر است. شاید این طور بشود گفت که تکبر، بیشتر به یک صفت قلبی و روحی اشاره می کند؛ یعنی انسان خودرا برتر از دیگران بداند و بگیرد. استکبار، بیشتر به جنبه ی عملیتکبر توجه دارد. یعنی کسی که کبر می ورزد و خود را بالاتر از دیگران می داند، دررفتار خود با دیگران هم، طور کار راسازماندهی می کند که ایندتکبر، درعمل مشخص و واضح می شود؛ دیگران را حقیر می کند، به دیگرن اهانت می کند، در کار دیگران دخالت می کند و برای دیگران، به عنوان تصمیم گیرنده ظاهر می شود.
این، معنای استکبار است که در آیه ی کریمه ی قرآن هم، آن جایی که درباره ی مستکبران سخن می گوید، می فرماید: «فلما جاءهم نذیر ما زادهم إلا نفورااستکبارا فی الارض و مکر السیی».(1) یعنی در مقابل پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و حرف حق، استکبار ورزیدند. نگفتند ما بالاتریم؛ بلکه این بالاتر بودن را، این بیشتر حق داشتن یا برای خود، حق بیشتری قائل بودن را، در عمل سازماندهی کردند؛ یعنی همان جنگ های طولانی و تمام نشدنی جبهه ی کفر وعناد و طغیان، با جبهه ی پیام حق معنویت و نور وهدایت. استکبار، یعنی این. (2)
معنای استکبار جهانی این است که دولت ها و قدرت هایی در دنیا هستند که نسبت به ملت های دیگر، با برخورد استکباری مواجه می شوند؛ ثروت آن ها را می برند، در حکومت های آن ها دخالت می کنند، در سیاست های آن ها اعمال نظر می کنند و آن ها را به این سمت و آن سمت می کشانند. این استکبار بین المللی است. همان چیزی که در قرن هجدهم و نوزدهم، با استعمار شروع شد وبعد در قرن بیستم به استعمار نوین مبدل شد و امروز، یا در دوران اوج قدرت های استکباری، به شکل استکبار جهانی درآمد؛ که دنیا را بین دو قطب و دو قدرت تقسیم کرده بودند. هر کدام یک جور ملتی را می دوشیدند و در پنجه ی خود می فشردند.