سالگرد میلاد حضرت ابوالفضل العباس علیه‏السلام ، روز جانباز نام‏گذاری شده است. عباس علیه‏السلام بزرگ جانباز تاریخ انسانیت است که صحنه کربلا را تجلیگاه ایثار و جانبازی نمود. فداکاری‏های برادر رشید امام حسین علیه‏السلام در تاریخ بشر مانندی ندارد. دست حیدرآسای عباس علیه‏السلام شعر زیبای عشق و ایثار در راه ولایت را با خون سرخ بر زمین تفتیده، کربلا نگاشت، و راه و رسم عاشقی و شیوه جانبازی را به جهانیان آموخت.

امام جانبازان
 

هر ورق از دفتر زندگی امیرالمؤمنین علیه‏السلام جلوه‏ای از امامت و ولایت است. علی علیه‏السلام در عرصه ایمان امام مؤمنان، در جبهه‏های نبرد امام مجاهدان، در عبادت امام عابدان، در زهد و تقوا امام متّقیان، در عشق به محبوب سیّدالعشاق، و در همه ابعاد دینی و اجتماعی پیشوای اهل ایمان است.
او امام جانبازان نیز هست. هرگز از مرگ نهراسید و همواره مشتاق شهادت بود و بلاهای کوچک و بزرگ را به جان می‏خرید. «لَیلَة‏المَبیت» یکی از صحنه‏های درخشان جانبازی اوست. امیرالمؤمنین علیه‏السلام بارها جان رسول‏اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم را از خطر تهدید بت‏پرستان نجات داد و اسلام را حیات دوباره بخشید. این گوشه‏ای از جانبازی‏های علی علیه‏السلام در راه اسلام و یاری پیامبر بود.

جانبازی در قرآن
 

در لیلة المبیت پس از این‏که امیرالمؤمنین علیه‏السلام در بستر پیامبر خوابید و بزرگ‏ترین خطر را به جان خرید تا پیامبراسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم ، با سلامت کامل بتواند به مدینه هجرت کند و حکومت مقتدر اسلامی را در آن‏جا ایجاد نماید، درباره این فداکاری و جانبازی علی علیه‏السلام این آیه شریفه نازل شد: «و از گروه مردم کسی هست که از جان خویش در راه تحصیل رضایت خداوند می‏گذرد و خداوند بر بندگان خود مهربان است».

جانبازان در کلام روح خدا
 

حضرت امام خمینی رحمه‏الله بارها با کلام الهی خود جانبازان و ایثارگران را مورد تفقّد قرار داده، آنها را مایه سرافرازی ملت ایران خوانده‏اند. ایشان، با آن مقام والای الهی خود را در برابر جانبازان کوچک شمرده، می‏فرماید: «وقتی امثال شما قدرتمندان روحی را می‏بینم با این روحیه بزرگ و با این عظمت روح، خجالت می‏کشم که خودم را یک انسان متعهد بدانم. زبان و پیام ما عاجز از ترسیم مقام بلندپایه عزیزانی است که برای اعتلای کلمه حق و دفاع از اسلام و کشور اسلامی جانبازی نموده‏اند». و در جای دیگر می‏فرماید: «به اسلام بزرگ برای داشتن این جانبازان در راهِ حق، که برای اسلام و میهن اسلامی خود از همه چیز خویش می‏گذرند تبریک تقدیم می‏کنم».

رهبر جانبازان
 

یکی از جانبازان بزرگ انقلاب اسلامی رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‏اللّه‏ خامنه‏ای، می‏باشند. ایشان در تاریخ ششم تیرماه 1360، هنگامی که در مسجد ابوذر تهران سخنرانی می‏کردند، بر اثر بمبی که منافقین کوردل کار گذاشته بودند به شدّت مجروح گردید و پس از معالجه در بیمارستان هم‏چنان از ناحیه دست راست دچار مشکل هستند. امام خمینی رحمه‏الله در پیامی به مناسبت سوءقصد به جان ایشان مرقوم فرمودند: «من، به شما خامنه‏ای عزیز تبریک می‏گویم که در جبهه‏های نبرد، با لباس سربازی و در پشت جبهه با لباس روحانی، به این ملت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی، سلامت شما را برای ادامه خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم».