خيانت در امانت

امانت داري يعني چه؟
امين به کسي گفته مي شود که به مال و عرض و ناموس کسي خيانت نکرده باشد رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در دوره جاهليت و آغاز اسلام در امانت داري آنچنان مشهور بود که او را به محمد امين لقب دادند. در برابرش کلمه خائن وجود دارد و به کسي اطلاق مي گردد که به نوعي در مال و عرض و مقام و موقيعت شخصي خيانت روا داشته باشد.
دانمشندان ادبيات عرب کلمه امين را که صفت مشبهه است به کسي اطلاق مي کنند که صفت امانت داري او ثابت بوده و ساليان سال هرگز از او خيانت ديده نشده باشد و کلمه خائن که اسم فاعل است دلالت بر حدوث مي کند يعني اگر شخصي در تمام عمرش يک بار خيانت کرده باشد باو خائن مي توان اطلاق کرد با اين که به يک بار امانت داري نمي توان کلمه امين را به کار برد.
حضرت يوسف ـ عليه السلام ـ پس از درخواست تشکيل محکمه داوري گفت: «ذلک ليعلمَ أنِّي لَم اَخُنهُ بالغيبِ».[1]
اين کار را انجام دادم تا عزيز مصر بداند من در پنهان به زني خيانت نکردم.
بديهي است اين امانت داري راجع به ناموس بود در موارد ديگري از قرآن درباره ي همسر نوح و لوط پيامبر آمده که آن دو نسبت به مقام نبوت و پيامبري همسرانشان خيانت روا دانسته افشا گري کرده اطلاعات و اخبار را در اختيار دشمنان قرار مي دادند.
خداوند مي فرمايد:
«کانتا تَحتَ عَبدَينِ مِن عبادِنا صالحينِ فَخانتا هُما».[2]
يعني: «دو تن از بندگان ما که صالح و شايسته بودند، همسرانشان به آن دو خيانت روا مي داشتند».
مسأله ي خيانت گاه آن چنان زيرکانه و با مهارت انجام مي گيرد که بسياري از مردم از انجام آن غفلت مي ورزند ولي خداوند که به اعماق دلها و نيت هاي افراد آگاهي دارد از آنچه که چشمان خائن انجام مي دهند با اطلاع است.
خداوند در سوره غافر مي فرمايد:
«يَعلمُ خائنهَ الأعينِ و ما تُخفِي الصدورُ».[3]
«خداوند به آن چه که در سينه ها پنهان است و به چشمان خيانت کار آگاه است».