روانشناسی خلقت انسان در نهج البلاغه

علّت تفاوت های میان مردم، اختلاف در خاک آنان است، زیرا آدمیان در آغاز، ترکیبی از خاک شور و شیرین، سخت و نرم بودند، پس آنان به میزان نزدیک بودن خاکشان با هم نزدیک، و به اندازه دوری آن از هم دور و متفاوتند.

مالک بن دحیه گوید در محضر امیرالمومنین علیه السلام بودیم که علت اختلاف مردم در کیفیت خلقت آنها مطرح شد.

اینکه چرا برخی کوتاه و برخی قد بلند هستند

چرا برخی کند ذهن و برخی دیگر تیزهوش اند

چرا برخی بدنها قوی و برخی ضعیف اند

و... امام علیه السلام در پاسخ به این سوالات فرمود: علّت تفاوت های میان مردم، اختلاف در خاک آنان است، زیرا آدمیان در آغاز، ترکیبی از خاک شور و شیرین، سخت و نرم بودند، پس آنان به میزان نزدیک بودن خاکشان با هم نزدیک، و به اندازه دوری آن از هم دور و متفاوتند.

(به نظر می رسد هرفرد در هر منطقه ای به دنیا بیاید ویژگی های خاک و آب آن منطقه در خلقت او و ویژگی های او تاثیر گذار است و انسان هایی که در یک منطقه جغرافیایی زندگی می کنند ویژگی هایی مشابه دارند)

یکی زیبا روی ولی کم خرد، و دیگری بلند قامت ولی کم همّت، یکی زشت روی ولی نیکوکار، دیگری کوتاه قامت ولی خوش فکر، یکی پاک سرشت ولی بد اخلاق، دیگری خوش قلب ولی آشفته عقل، و آن دیگری سخنوری دل آگاه است.

إِنَّمَا فَرَّقَ بَینَهُمْ مَبَادِئُ طِینِهِمْ وَ ذَلِک أَنَّهُمْ کانُوا فِلْقَةً مِنْ سَبَخِ أَرْضٍ وَ عَذْبِهَا وَ حَزْنِ تُرْبَةٍ وَ سَهْلِهَا فَهُمْ عَلَی حَسَبِ قُرْبِ أَرْضِهِمْ یتَقَارَبُونَ وَ عَلَی قَدْرِ اخْتِلَافِهَا یتَفَاوَتُونَ فَتَامُّ الرُّوَاءِ نَاقِصُ الْعَقْلِ وَ مَادُّ الْقَامَةِ قَصِیرُ الْهِمَّةِ وَ زَاکی الْعَمَلِ قَبِیحُ الْمَنْظَرِ وَ قَرِیبُ الْقَعْرِ بَعِیدُ السَّبْرِ وَ مَعْرُوفُ الضَّرِیبَةِ مُنْکرُ الْجَلِیبَةِ وَ تَائِهُ الْقَلْبِ مُتَفَرِّقُ اللُّبِّ وَ طَلِیقُ اللِّسَانِ حَدِیدُ الْجَنَانِ

نهج البلاغه خطبه234

منبع : پایگاه حوزه