برای بررسی و بدست آوردن ریشه های تاریخی قیام امام حسین(علیه السلام) ناچارباید تاریخ نهضت پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را بررسی كرد و علل و عوامل تشكیل حزب نفاق و منافقین را تعقیب و جستجو نمود كه بحث مفصل و نسبتاً طولانی را طلب می كند
استسلام امویان و اخفای كفر تا فرصتی مناسب
برای بررسی و بدست آوردن ریشه های تاریخی قیام امام حسین(علیه السلام) ناچارباید تاریخ نهضت پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) را بررسی كرد و علل و عوامل تشكیل حزب نفاق و منافقین را تعقیب و جستجو نمود كه بحث مفصل و نسبتاً طولانی را طلب می كند لیكن آنچه كه می توان به اختصار بیان كرد این است:
امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) دربارهٴ امویان می فرماید: «ما أسلَمُوا ولكن اسْتَسلمُوا وأسَرّوا الكفرَ فلمّا وجدوا أعواناً علیهِ أظْهَروه»[2]؛ اینها مسلم نشدند بلكه مستسلم شدند، اسلام را ظاهر كرده و كفر را درون خود نگاه داشتند. منتظر فرصت هستند تا یار و یاوری پیدا كنند و آن كفر درونی خود را آشكار نمایند. در نامهٴ دیگری به معاویه نوشت: «ما أسْلَم مُسْلِمكمْ إلاّ كُرهاً وبعد أن كان أنفُ الاسْلام كلّه لرسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم) حزباً [حرباً[»[3]؛ كسی از شما اسلام نیاورد مگر آن كه مجبور شد و دید كه سران و بزرگان عرب در حزب رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شده اند. در حقیقت چون تنها ماندند، ایمان آوردند.