برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان ندای وحی و آدرس nedayevahi.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.
پاسخ : از جمله مسائلى که در مورد تعلیم و تربیت اسلامى مطرح است، مسئله محبت و نقطه مقابل آن، خشونت است. البته نقطه مقابل محبت، معمولاً بغض است، ولى اثر محبّت، احسان و نرمى است و اثر بغض، خشونت و سخت گیرى. مى دانیم که بعضى ها به چشم انتقاد به تعلیم و تربیت اسلامى نگریسته و گفته اند که در اسلام آن چنان که باید و به قدر کافى، روى مسئله محبت و اثرش که نرمى و احسان است تکیه نشده است و اگر در اسلام، مسئله محبّت، احسان و نرمش در مقابل انسان ها مطرح است، در مقابل، مسئله دشمن داشتن انسان ها و خشونت به خرج دادن و به یک معنا، بدى کردن هم مطرح است. باز مى دانیم، آن ها که زیاد روى محبت تکیه مى کنند، مسیحیان هستند. کشیش هاى مسیحى خیلى دم از محبّت مى زنند و مى گویند عیساى مسیح تنها به محبت دعوت مى کرد و در محبت هم میان اینکه افرادى که باید به آن ها محبت بشود، خدا پرست باشند یا نباشند، پیرو عیسى باشند یا نباشند [استثناء نمى کرد]، بلکه مى گفت به همه محبت کنید. در یکى از کتاب هاى تاریخ ادیان و شاید در یک مقاله اى که ترجمه شده بود، خواندم که یک جمله است که در همه ادیان بزرگ دنیا آمده است، در مسیحیّت هست، در دین یهود هست، در دین زرتشت هست، در دین اسلام هست، در دین بودا هست و آن این است که «براى دیگران همان را دوست بدار که براى خود دوست مى دارى و همان را دشمن بدار که براى خود دشمن مى دارى.» ما به این مضمون در اسلام [روایات] زیاد داریم، مانند: «اَحبِب لِلنّاسِ ما تُحِبُ لِنَفسِکَ وَ اکْرَه لَهُم ما تَکرَهُ لِنَفسَکَ؛1 براى مردم آنچه را دوست بدار که براى خود دوست دارى و بد بشمار براى مردم آنچه را براى خود بد مى شمارى.
پی نوشت: 1. نهج البلاغه، نامه 3.
منبع: تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 352-353.
عادت کردن به تفکر در تربیت و اصلاح چه جایگاهى دارد؟
پاسخ : یکى از عوامل اصلاح و تربیت نفس در تعلیمات اسلامى، عادت کردن به تفکر است. تفکر باید براى انسان عادت بشود. عادت کردن به تفکر، یعنى درباره هر کارى که انسان مى خواهد تصمیم بگیرد، عادت داشته باشد که قبلاً و کاملاً روى آن کار فکر بکند. این از نظر اخلاقى نظیر محاسبه النفس است [یعنى] غیر از اینکه در هرکارى انسان باید قبلاً فکر کند، مى گویند که در هر شبانه روز ولو چند دقیقه هم [که بشود]، انسان باید به خودش مجال بدهد که درباره خودش فکر بکند و درباره کارهایى که باید در[باره] آن ها تصمیم بگیرد، بیندیشد. در زمینه تفکر هم [روایات] خیلى داریم. در حدیثى درباره ابوذر [آمده است] که: «کانَ اَکثَرُ عبادَةِ اَبى ذَرّ التَفَکُّر؛ بیشترین عبادت ابوذر، فکر کردن بود. فکر کردن است که به انسان روشنایى مى دهد و عبادت بى تفکر، ممکن است به صورت یک کار لغو و بیهوده درآید. منبع: تعلیم و تربیت در اسلام، علامه شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 386.
پاسخ : مسئله اى است که در تعلیم و تربیت هاى دینى و مذهبى وجود دارد و در تعلیم و تربیت هاى غیرمذهبى وجود ندارد و نمى تواند هم وجود داشته باشد، مطلبى را که علماى اخلاق مى گویند و عرفا فوق العاده روى آن تکیه دارند و در متون اسلامى توجه زیادى بدان شده است، «مراقبه و محاسبه» است. در آموزش و پرورش هاى غیر مذهبى این گونه مفاهیم پیدا نمى شود، مراقبه و محاسبه اصلاً مفهوم ندارد و طرح نمى شود، ولى در تعلیم و تربیت دینى، چون اساس، مسئله خدا و پرستش حق است؛ قطعا این مسائل مطرح است.
از آنجایی كه آموزش و پرورش ما از كشورهای غربی الگو برداری شده بود پس از مدتی كاستی های آن برای آموزش برخی مفاهیم فرهنگی ما آشكار شد. در این زمان شهیدان رجایی و باهنر به منظور ایجاد بستری برای آموزش مفاهیم ارزشی كه در آموزش به سبك غربی جایی نداشت به فكر چاره افتادند.
مفاهیم ارزشی هم چون تعهد به نماز اول وقت،احترام به بزرگتر و .. نیازمند میدان تجربی و حیطه عملی برای آموزش بودند، لذا مقرر شد تا چنین مفاهیمی در ساعاتی خارج از ساعت مختص آموزش محتوای درسی و برنامه ای و در ساعت پرورشی به دانش آموزان آموزش داده شود بنابراین :
اولین : ماموریت امور تربیتی تکمیل نظام آموزشی و ایجاد فضاهای تجربی لازم برای انتقال مفاهیم ارزشی و انقلابی بود.
دومین : ماموریت امور تربیتی این بود که بحث پرورش و تربیت را به طور دایم مطرح کند و آنچه را که وجود دارد یا به وجود می آیند سامان دهد و جهت بخشد.
در سومین : ماموریت به دنبال آن بودیم که نظامی را طراحی کنیم تا بچه هایمان را به مقصد برساند. مفهوم آموزش یعنی همه امور، آگاهی ها، اطلاعات، معرفت ها و شناخت هایی که به بچه ها می دهیم که در نهایت آن آموزش ها شاکله و شخصیتی ایجاد می کند که به آن تربیت گفته می شود. و در واقع شخصیت متعالی دانش آموزان هدف اصلی بود. بنابراین سومین ماموریت، تغییر بنیادی نظام آموزشی بود.
این مهم نیاز به نهادی داشت که هم زمینه و هم بستر حرکت را برای این انقلاب فرهنگی عمیق فراهم کند و هم در وقت اجرا بازوی توانمندی برای انجام کار باشد و بخش تحقیقات امور تربیتی در واقع باید چنین وظیفه ای را دنبال می کرد.
ایده و آرمان طراحان و برنامه ریزان کلاس های پرورشی مدارس ارایه یک الگو در برنامه ریزی درسی مدارس است تا بتوانند کلاس مفید، سازنده و فعالی را با شرایط ذیل برای مربیان خود تدارک ببینند؛
1) تدوین مطالب آموزشی در این کلاس ها توسط خود دانش آموز صورت می گیرد. این امر علاوه بر اینکه زمینه ای برای مطالعه عمیق تر و نمودی از تفحص و جستجوی مطالب را بنیان می گذارد، میزان تعامل دانش آموز را با مباحث ارایه شده افزایش خواهد داد و همین افزایش تعامل باعث یادگیری بهتر مطالب تدوین شده خواهد شد.
2) نقش فعال و غیرانفعالی دانش آموز در چنین کلاس هایی متضمن تحرک و ایجاد فعالیت های مثبتی است که نهایتاً تامین اهداف متعالی نظام تعلیم و تربیت و بهره مندی بیشتر از نتایج رفتارها را به دنبال خواهد داشت.
3) با توجه به اهمیت و نقش هنر در اکتشاف، ابتکار و خلاقیت های بارز و موجود در توانمندی های نهفته دانش آموزان و علاوه بر آن به جهت نظم، ترتیب و آفرینشی که در این مقوله مهم وجود دارد از طرفی شدت علاقه و رغبت های پایدار متربیان را در به کارگیری مستمر چنین فعالیت هایی سبب شده و از طرفی دیگر استفاده قابل توجه از عنصر هنر در کلاس های پرورشی که محتوای تربیتی آن قابل تدوین می باشد امکان رشد و بالندگی بیشتر دانش آموزان را فراهم خواهد آورد.
4) روش تدریس مربیان چنین کلاس هایی مبتنی بر کار جمعی و هدایت گروهی است و چنین روشی بهره وری مناسب و اثربخشی بهتر فعالیت ها را به دنبال خواهد داشت.
5) امکان رابطه اجتماعی میان دانش آموزان در کلاس و ارایه نقش های اجتماعی فعال به آنان از مزایای دیگر وجود چنین کلاس هایی می باشد تا بتوان عملکرد مناسبی را برای فعالیت های آتی آنان در ورود به زندگی حقیقی هر فرد پی ریزی نمود.
6) تبدیل کلاس به صحنه کارگاه و تلاش دسته جمعی دانش آموزان، لحظات مناسب کار و تلاش یدی متربیان را فراهم می آورد.این چنین فعالیت های رضایت بخشی میزان تعامل دانش آموزان و نهایتا کارآمدی فعالیت های کلاس را افزایش خواهد داد.
7) از مزایای مهم تر وجود چنین کلاس هایی در موقعیت کنونی جامعه، امتداد خط فعالیت کلاس پرورشی به فضای خارج از مدرسه و گره خوردن فعالیت ها با ذوق دانش آموزان کلاس می باشد که به نوبه خود می تواند در پر نمودن اوقات فراغت دانش آموزان موثر بوده و نتیجه مطلوبی را عاید آنان نماید و علاوه بر آن ارزش های آموخته شده در کلاس را به محیط خانه دانش آموز تسریع دهد و در گسترش فرهنگ تربیتی موجود در نظام آموزش و پرورش نقش آفرین باشد.
8) از آنجا که برنامه های آموزشی چنین کلاس هایی مطابق استعدادها و ذوق های مختلف دانش آموزان ارایه می شود و امکان استفاده از همکاری حرفه ای سایر معلمان نیز در ارایه برنامه های کلاس وجود دارد موقعیت مناسبی را برای ایجاد انگیزه و بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان فراهم خواهد آورد.
از جمله مشکلات مربیان تربیتی کشور کثرت فعالیت های موردانتظار از آنان به عنوان فعالیت های تربیتی مدارس است. گستردگی و ابعاد وجودی نظام تربیتی انسان به همراه ظرافت و پیچیدگی های ذاتی وجود آدمی چنان طلب می نماید کسی که فرصت تفکر و توان عمل هدایتگرانه و پیگیری عکس العمل ها و عملکرد های متفاوت کودکان را دارد، ایفاگر نقش مربی تربیتی مدرسه باشد چرا که شناخت دقیق رفتارها محتاج بررسی و تجزیه و تحلیل است و علت یابی هر رفتار روش هدایتی خاص خود را دارا می باشد که باید با مطالعه علمی رفتار و کسب تجربه و مشاوره فنی به این مهم نایل آمد.
پیش نیاز چنین حرکت مهمی مطالعه به روز و به هنگام مباحث روانشناسی، انسان شناسی و جامعه شناسی است و یک مربی آگاه ساعاتی از روز را باید به مطالعه مباحث جدید فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و... بگذراند و علاوه بر آن اوقاتی از روز را به تفکر و تامل در وقایع و حوادث روز، رفتارهای قابل مشاهده دانش آموزان و همچنین برنامه ریزی و طراحی فعالیت های جاری مدرسه سپری نماید.
تبادل لینک هوشمند 
آمار
وب سایت:
