چرخيدن چشم ناشی از ترس

« وقتی ترس می آيد آنها را می بينی که مانند کسيکه می خواهد بميرد با چشمان چرخان بتو نگاه میکنند». 

نکـتـه آيه: کسيکه می ترسد چشمش مانند کسيکه می خواهد بميرد می چرخد:

ترسِ زياد درک انسان را از کار می اندازد. در اينحالت مراکز عصبی خارج از اراده و آگـاهی انسان کار می کنند، که چرخیدن غیر ارادی چشم از حالات آن است، و این چیزی است که برای کسيکه در حال مرگ است نيز پيش می آيد.

پوشاک گرمای بدن را حفظ می کند

« و خدا از آنچه آفريد برای شما سايه قرار داد، و از کوهها آشيانه ها، و پوشاکهائی که شما را در مقابل گرما حفظ می کند و پوشاکهائی که گرمای شما را حفظ می کند. به اين شکل نعمتهای خود را برای شما کامل می کند، باشد که حق پذير شويد».

(منظور از سايه درست کردن از پديده ها اينست که همه چيز مانند هوا و آب و شيشه درست نشده که نور از آنها عبور می کند. و منظور از آشيانه ها در کوهها؛ غـارها و فرورفـتگی های کوهها است. و واژه بأس در اصل به معنی: سختی است. بعد از جمله به گرما اطلاق شده، به اعتبار "سختی" آن و در آيه به اين معنی بکار گرفـته شده است).

نکته آيه: پوشاک گرمای بدن را حفظ می کند:

در گذشته انسان فکر می کرد پوشاک بدن را گرم می کند (امروزه نيز کسانی هستند که چنين گمان می کنند)، در حاليکه بدن گرما تولـيد می کند و پوشاک را گرم می کند. پوشاک گرمای بدن را حـفـظ می کند و مانع از رسيدن سرما به بدن می شود.

گرفتن خويشتن خودآگاه انسان هنگام مرگ و درخواب ديدن

« خدا خويشتنِ خود آگاه انسان را هنگام مرگ ميگيرد، و حتی خويشتن خودآگاهِ آنکه در خواب ديدن خود نمی ميرد نيز می گيرد. بعد خويشتنِ خودآگاهِ آنکه مرگ را بر وی گذرانيد را نگه می دارد و آن ديگری (يعنی آنکه مرگ را بر وی نگذرانيد) تا زمان مشخصی (يعنی تا بار بعدی) پس می فرستد. در اين زمينه برای افراد انديشمند نکاتی وجود دارد».

آيه می گويد که خداوند نـَفـْسِ انسان را، يعنی: خويشتنِ خودآگاه وی را، "هنگام مرگ" می گيرد. يعنی آنرا از بدن انسان خارج می کند. و هـمـيـنـطـور "هـنگـام خواب ديدن" نيز خويشتن خودآگاه انسان را می گيرد. بعد خويشتنِ خودآگاهِ فردی که  زمانِ مرگِ وی (در خواب) رسيده را نگه می دارد، و آنکه نرسيده را به بدن برمی گرداند.

به کمک دستگاه انسان می تواند ببيند که هـنگـام خواب چيزی از بدن انسان خارج می شود و به بدن بر می گردد. و کسانيکه در خواب می ميرند آن چيز به بدن آنها برنمی گردد. (فعلاً دانش انسان در این رابطه در همين حد است).

رشک ورزی

در سوره فـَلَـق از انسان خواسته شده که از جمله از ناگواری رشک ورز "هنگامی که رشک بورزد" به خدا پناه ببرد. معنی آيه اين معنی است که زمـيـنـه "رشـک ورزی" در هـمه انسانها هست ولی برخی می ورزند و برخی نمی ورزند.

در جهان دانش امروزی نيز از وجود زمينه "رشک ورزی" بعنوان صفتی که در همه انسانها هست صحبت ميشود. و انسان آنرا به شکل نوعی کنش و واکنش شيميائی و ترشح هورمون می شناسد. اين موضوع از جمله در کتابِ علمیِ سوئدیِ "انسان معجزه"  آمده است. با اين تفاوت که در آنجا گفته شده که همه انسانها رشک ميورزند. ولی از آنجا که اين گفته مستلزم بررسی وضعيت فيزيولوژيکی تک تک انسانها است و چنين بررسی ای نيز نشده نمی توان گفت مبنای علمی دارد، و همان چيزی که قرآن می گويد درست تر است.